Roteiro dos Tres Ríos (PRG-121), por terras ribeirás do concello de Touro

(Mapa do roteiro. Premer para agrandar o tamaño)
Pódese facer unha camiñada, sen acorar, nun dos días máis calorosos deste agosto? Pois si, sempre que se escolla ben o percorrido e a hora de principiar a andaina. As previsións meteorolóxicas para o día de hoxe eran contrarias, mais esta mañá do xoves 9 de agosto, o mesmo ca antonte na compaña do escritor (e aínda amigo) Xosé Manuel Lobato, percorremos o Roteiro dos Tres Ríos (PRG-121), que se desenvolve por terras ribeirás do concello de Touro e que se pode comezar ben na área recreativa da Ponte Santaia ou ben na Ponte Basebe, un total de 9 km. (18 km. ida e volta).
Saímos de Compostela ás oito da mañá, e logo dun café en Touro, achegámonos até a Ponte Basebe, non sen dificultade por mor dos escasos indicadores na estrada e que resolvemos como se adoita nestes casos, preguntándolle a unha vella e un vello que sachaban nas patacas na fresca da mañá. Contras as nove principiamos o percorrido do Roteiro dos Tres Ríos, xusto ao pé da Ponte Basebe sobre o río Ulla e lugar no que se xuntan os termos municipais de Touro e de Vila de Cruces.
A denominación do roteiro débese a que percorre un pequeño tramo do Ulla, boa parte dun dos seus afluentes, o Lañas, e tamén de maneira breve o regato de Beseño. Escollemos dar comezo na Ponte Basebe porque o roteiro presenta un suave, máis case continuado, ascenso até o seu remate na área recreativa de Ponte Santaia. E acompañounos en todo momento a fresca do río nas primeiras horas de mañá, que xa se perdeu na baixada do camiño de regreso, cando nin os paxaros chiaban.
O roteiro é un magnífico pasadizo sombrizo, case na súa totalidade, onde atopamos moita vexetación propia das nosas ribeiras, mais sobre todo centos e centos de sobreiras, aínda en plena produción de cortiza, xa que nos seus troncos podemos observar as diferentes iniciais pintadas dos seus propietarios, mais tamén ameneiros, castiñeiros de boa factura, carballos e até algunha froiteira espallada polo percorrido (figueiras, pexegueiros…). Nas zonas altas, mais aínda arredados do roteiro, as masas arbóreas de piñeiros e dos insultantes eucaliptos.
Alén do fermoso percorrido, tamén atopamos varios muíños: algúns en estado ruinoso, un deles restaurado mais aínda con tellado de uralita, que agardemos sexa recuperado na súa totalidade, e outro en perfecta sintonía coa paisaxe, o Muíño da Carballa, no curso alto do río Lañas. E no medio e medio, máis ou menos, do percorrido o Salto das Pombas (ver abaixo a foto que tirei co móbil), unha desas fermosas fervenzas, férvedas, pincheiras…, que temos neste noso País dos Mil Ríos. A información oficial sinala que está no lugar coñecido como Montes de Fao (unha aldea da contorna) e que presenta unha caída de dez metros de altura.
Tamén chamou a nosa atención unha fermosa casa (ver a imaxe) que testemuña o abandono do medio rural, malia servir aínda coma cortello para o gando. De arquitectura fermosísima e que podería converterse, con importante investimento, nunha casa de labranza ou de turismo rural, a día de hoxe está en estado ruinoso que ameaza mesmo a súa sobrevivencia.
E a nós só nos resta facer recomendación para coñecerdes este PRG-121 de recente e perfecta sinalización (case cada cincuenta metros), que merece un sobresaliente fronte a todos os roteiros que levamos feitos até hoxe. Apenas hai algúns tramos de dificultade media-baixa nos que foi necesario construír pasos e escadas de madeira. Malia existiren algúns núcleos de poboación non moi lonxe o certo é que non cruzamos nin escoitamos a ninguha persoa nos dezaoito quilómetros, que de non ser pola nosa conversa amiga sería case de silencio monástico, brevemente interrompido polo chío ou o canto ocasional dalgunha ave e tan só coa mácula dos mosquitos que nos asaltaron na calor do regreso, cando completamos o percorrido contra a unha e media.
E axiña marchamos a recuperar forzas a Merza, na casa de xantar O Refuxio, onde sabemos que hai sempre boa comida e agradable atención para os comensais famentos e sedentos, coma nós.
Velaquí algunhas características técnicas (ao completo nesta páxina ou na da Federación Galega de Montañismo, entidade que homologa os roteiros PRG).
Accesos
Na N-547 entre Santiago de Compostela e Arzúa, pode accederse a Touro através da AC-0605 ou da AC-240. No centro da vila seguir as indicacións até Basebe, onde atoparemos a ponte e o panel do inicio do roteiro.
Punto de partida/chegada
Ponte Basebe (Touro) – UTM:29T X:559597 Y:4741802
Área recreativa da Ponte Santaia (Touro) – UTM:29T X:558358 Y:4746338
Percorrido
Ponte Basebe, Fervenza do Salto das Pombas, Muíño da Carballa, Muíño de Santaia, Área Recreativa da Ponte Santaia
Dificultade e duración
Media-baixa. 3 horas ida, 3 horas volta (nós fixémolo en cinco horas escasas)