Romarías da Costa da Morte

(Igrexa de Santo Hadrián de Toba en fotografía sen identificación autorial © da Asociación Neria)
Este pasado venres presentouse en Vimianzo o libro Romarías da Costa da Morte, da autoría de Xan Fernández Carrera e Manuel Vilar Álvarez, editado polo Seminario de Estudos Comarcais para a Promoción do Patrimonio Cultural da Costa da Morte (nome longuísimo que se adoita reducir a Seminario de Estudos Comarcais da Costa da Morte). Nesa data aínda andabamos de viaxe por terras portuguesas, mais o segundo dos autores fíxome chegar un exemplar da publicación. O volume leva unha ampla Introdución na que, entre outras cousas, explican: “Acudir a unha romaría significa expresar a pertenza a un territorio e compartir cos demais unha serie de elementos ritualizados que configuran unha forma simbólica e social, polo tanto unha certa maneira de comportamento social”. Para concluíren: “Podemos preguntarnos por que unha sociedade que se aparta dos modos tradicionais de produción seguimos indo ás romarías. E podemos dicir que hoxe hai aspectos de antes que seguen tendo importancia para unha sociedade moderna: a natureza na que se asentan, que seguen sendo lugares para a interacción social fóra do cotiá e que segue habendo xente que pensa que son lugares especiais para entrar en contacto co sagrado. Por todo isto, os santuarios forman parte da nosa paisaxe cultural e moitos están nunha paisaxe que merece ser preservada e coidada”.
Deseguida analizan todas e cada unha das romaxes da Costa da Morte en dous apartados: As grandes romarías da Costa da Morte (O Santo Cristo de Fisterra; A Barca de Muxía, San Fins do Castro, Santo Hadrián do Mar e Os Milagres de Caión) e As outras romarías da Costa da Morte (que inclúe todas as demais agrupadas por concellos). Porén, eu quédome cunha das pequenas, ligada á miña infancia, Santo Hadrián de Toba, parroquia de Cee, cunha igrexa de xinea románica (hoxe tan só o prebisterio e o arco da entrada) e que celebra a súa festa o 16 de xuño cunha romaría campestre, que na miña nenez ocupaba aínda todos os prados do arredor e os vellos muíños de auga (un deles era da familia) actualmente restaurados. Os autores do libro adícanlle pouco espazo (na miña opinión) e rematan deste xeito: «O santo era “avogoso según o que lle pidan”, pero especialmente para os vultos. A data da súa festa servía para marcar ritmos do ciclo agrario, pois por Santo Hadrián o refrán di que “lle seca a primeira raíz ao pan”, é dicir, comeza a secar o trigo, anuncio da época da seitura, pero tamén momento axeitado para sementar o millo temperán, chamado “de vente logo”». Iso dos vultos é ben certo, pois sendo eu pequeno tiña as mans cheas de verrugas e a oferta que lle fixo miña nai ao santo sacoumas todas dun día para outro e iso que din que hai que ter fe!!! Supoño que miña nai si e aínda lla ten. No artigo boto de menos referencias máis cumpridas á poxa dos galos que aínda se mantén. En calquera caso moitos parabéns aos autores por esta nova achega sobre o noso patrimonio cultural.