Presentación en Muxía da novela de X. H. Rivadulla Corcón, O noso amor será eterno (II)

E o texto da miña intervención continúa e remata desta maneira:
E para min, xa non coma escritor senón coma lector, é moi importante a metaliteratura, pois nesta novela fálase e moito de literatura. Xa mentamos a coincidencia con López Abente á hora de ficcionar a lenda da Buserana, que desta volta o misterioso personaxe de Buserán vaille narrar ao vello mariñeiro. E Abente tamén vai ser o apelido do doutor que atende na vila e temos que lembrar que o mariñeiro Ramón como lle sucedera a Abente vai enviuvar axiña.
E están os versos de Uxío Novoneira “a forza do noso amor non pode ser inútil” que se converten xunto cos que lle dan título á novela na forza centrípeta que move o mundo dos personaxes. Ou os que o propio poeta do Courel dedicou á morte de Amador e Daniel, dous obreiros abatidos pola policía no Ferrol de 1972. E o vello mariñeiro tamén é lector dunha “edición moi sobada de Longa noite de pedra de Celso Emilio Ferreiro”.
Apráceme moito, gústame que os libros aparezan coma agasallos como o que lle fai Rocío ao mariñeiro Ramón o día do seu aniversario, antes de se converter nunha data tráxica para os dous amantes, cando ela consegue un libro anónimo sobre conxuros e ritos máxicos intitulado Gran libro de San Cipriano ou o tesouro do feiticeiro que Ramón lera nunha biblioteca pública en Lisboa e do que tratara de atopar un exemplar nalgunha libraría e nunca o conseguira. E o vello mariñeiro sempre atopa un anaco de tempo para ler este libro e tamén outros, ou para sentirse como Alicia, do outro lado do espello.
Tamén me aprace a presenza gorentosa da gastronomía: desde a receita dunha caldeirada de maragota acompañada dun viño do Rosal que nos ofrece nunha das escenas o vello mariñeiro até o café que lle gustaba ao xeito cunqueiriano “quente como o inferno e doce como os anxos” ou unha receita sinxela cando o protagonista fritiu unhas xardas e dinos Corcón “o sabor case doce da xarda e o amargo da cervexa negra era unha mestura case poética”. Concordo totalmente. E mesmo sabores estraños, coma cando Eduardo o Rata ofrécese a cociñar a carne dunha buguina, despois de a meter varios días en vinagre para lle quitar o cheiro. Ou cando se nos fai case unha teoría do mellor que resulta o whisky irlandés fronte ao escocés, máis coñecido, ou cando baixan unha botella de ron, coma os piratas.
E non falta por suposto a recolla etnográfica do mundo mariñeiro, das manobras da navegación e das tarefas vencelladas ao palangre que se fan en alta mar, a bordo do Rocío (pois o barco leva o nome da muller de Ramón) e tamén en terra, como a poxa do peixe: “os compradores situábanse en torno ás caixas e comezou a riola de números descendentes ata que algún comprador fixo o sinal de se quedar co lote ao prezo que nese intre marcaba o poxador” e tamén a loita arriscada dos percebeiros aparece narrada nalgures. Ou incluso os nomes das embarcacións, que eu non sei se serán reais ou non, como o “Coiote” ou o “Praia de Cuño” (velaí un preciso parágrafo da páxina 109), ou dos taberneiros como Eduardo o Rata. E tamén os naufraxios, que son a cerna dun dos episodios, e as crebas, malia non facer uso da palabra, na páxina 32 fálasenos dunha chea de obxectos que o vello mariñeiro fora recollendo do mar.. e tamén doutros que subiran mallados no aparello. Aínda que non só aparecen as tarfeas asociadas ao mundo dos “pescos”, pois tamén hai referencias ás feiras e os mercados que traían aos labregos da comarca até a vila en determinados días. Todo un fresco pictórico, pois, para enterdermos a vida nunha vila afastada como Muxía. E a música dos palillos á hora de faceren o encaixe. Curiosamente aquí Corcón non optou por manter a forma nosa dialectal, panillos e panilleiras, que aparece nos versos de López Abente, de Xervasio Paz Lestón ou do laxense Antón Zapata García.
E por último tamén desfrutei da banda sonora coa que se pode ler esta libro, pois o vello mariñeiro escoita moita música, da chamada canción de autor, como “Los ejes de mi carreta” ou “El alazán” de Atahualpa Yupanqui, a segunda interpretada na voz de María Dolores Pradera, as célebres e míticas “Te recuerdo Amanda” de Víctor Jara e o poema “Palabras para Julia” de José Agustín Goytisolo, interpretado por Paco Ibáñez, ou tamén cando escoita música de Portugal do Zeca Afonso.
A novela, que se podería definir coma unha historia moderna de feitío clásico, está escrita en breves capítulos que fan áxil o ritmo da lectura, nos que tamén hai lugar para a linguaxe poética, non só polas cantigas, os versos e as cancións, senón tamén por fragmentos coma este: “A moza era máis nova, fermosa como a pel dos sargos acabados de pescar”, onde se revela o Corcón poeta.
E remato cunha das reflexións filosóficas que podemos atopar no libro e que me parece sublime para entendérmonos a necesaria conservación dos recursos mariños: “O mar é por definición xeneroso, dá a cambio de nada. A terra, porén, case sempre pide algo antes para dar despois. Este aserto encerra unha reflexión necesaria: ao mar tamén habería que lle dar algo para que un día non canse de darnos tanto e, de feito, hoxe xa dá menos do que nos daba hai anos”.