Presentación en Couceiro do poemario A caída, de Luís Valle Regueiro (I)

(Xurado do VII Premio de Poesía Caixanova que decidiu outorgarlle o galardón a Luís Valle Regueiro (Lugo, 1977) pola obra A caída. De esquerda a dereita: Luís González Tosar, escritor e presidente do PEN de Galicia; Guillermo Brea, director da Obra Social da extinta Caixanova; eu propio; Anxo Angueira, poeta e profesor da Universidade de Vigo; Elvira Riveiro, poeta, e Ramón Nicolás, crítico literario. Foto elcorreogallego)
Velaquí a primeira parte do texto que lin na presentación:
FEDOR, A MORTE COMO MATERIA POÉTICA
A finais do 2008 formei parte do xurado que lle outorgou o VII Premio Caixanova a un libro intitulado A caída (Pen Clube de Galicia, col. Arte de Trobar, 2009). As deliberacións nunca se poden nin se deben revelar, por honestidade, mais non fago mal ningún se recordo que fun dos que máis teimou en que o galardón fose para o devandito libro e, por razóns obvias, asistín con moita expectación á apertura da plica que nos veu a descubrir o nome de Luís Valle Regueiro (Lugo, 1977). E foi unha descuberta tamén porque podo dicirlles que Luís Valle naceu para a literatura galega nesa xornada, xa que no seu currículo creativo (onde xa había tamén outros premios) o idioma da escrita literaria era o castelán.
E alégrome de que Luís Valle se sentise incorporado á nosa lingua e á nosa literatura, como se reafirmou ao gañar o XXIII Premio Eusebio Lorenzo Baleirón de poesía que concede o Concello de Dodro, por este poemario Fedor que presentamos esta tarde na casa da palabra da libraría Couceiro.
Descoñezo que outros libros concorreron neste certame, mais un libro coma Fedor honra moito a memoria de Eusebio Lorenzo Baleirón por varias razóns, dunha banda polo alento e o pouso clásico que comparten o estro dos dous poetas, pola querencia por un certo hermetismo, polo culturalismo e o coidado formal que deitan os versos e, sobre todo, pola presenza da morte e do temor perante á desaparición que paira polas páxinas de Fedor coma antes o fixera nese magnífico libro de Eusebio que se titulou A morte presentida (1988, póstumo, pois o poeta morreu con 24 anos o 14 de decembro do 1986).
Que hai de alento e pouso clásico en Fedor? Pois sen dúbida o tratamento da morte como materia poética, que xa existe nos clásicos greco-latinos, e eu citaría por pracer estético a súa presenza nas Tristia de Ovidio e que chega até a contemporaneidade, abonda con lembrarmos ese inesquecible verso de Cesare Pavese: “Verrà la morte e avrà i tuoi occhi” (Virá a morte e terá os teus ollos”). O verso de Pavese sen estar tamén paira sobre o libro, pois apenas hai citas no libro de Luís Valle, tan só o poeta latino Terencio (Veritas odium parit, a verdade enxendra o odio) e outra do poeta alemán de orixe xudía Paul Celan (droben, im gedicht, aló enriba, no poema), alén dunha adicatoria a Antonio Gamoneda.
Paul Celan non podemos esquecer que tamén é autor dun magnífico poema que na tradución española de José Luís Reina Palazón publicada en Trotta levaba o título de “Fuga de la muerte” (Todesfuge) e para Antonio Gamoneda tamén é algo recorrente, abonda con lembrar estes versos do seu Libro del Frío (1992): “pero tú pesas en mi corazón y, como una miel oscura, yo te siento en mis labios al ir hacia la muerte”.
“A tres nenas mortas nun tempo de espanto” é a dedicatoria que abre este Fedor, así que non podemos sorprendernos de que a morte sexa a columna vertebral do libro e que esa palabra sexa un termo reiterado nas súas páxinas.