(Premer nas imaxes para agrandar o tamaño)
Nesta anotación da bitácora, realizada hai xa tres anos, facíame eco dunha excelente campaña promocional da Associação Portuguesa de Editores e Livreiros para os dias de nadal na que se dicía moito en tan só dezasete segundos: «Livros! Não sei se alguma vez vos disse isto, mas os livros são o melhor presente que uma pessoa pode dar a outra».
E como engadía daquela cómpre agasallar libros e moito mellor se se tratar de literatura galega, porque estaremos a defender un sector fundamental para a nosa cultura e para a nosa lingua, quer na noite do noso Apalpador ou do Papai Noel (brasileiro) ou do Pai Natal (portugués) ou quer na noite dos Magos de Oriente.
Un libro ben recomendable para o agasallo é Ovella descarreirada, de Marilar Aleixandre, con fermosas e magníficas ilustracións de Óscar Villán (entrade na súa pácina premendo no nome), e que se publica na singular colección Milmanda de Xerais.
Tiven a sorte de coñecer o libro en mecanoscrito, antes da súa primorosa edición, e mesmo fixen algunha pequena suxestión que Marilar agradece de xeito desmedido no remate do libro, un volume que principia con dúas fermosas dedicatorias: «A Agustín Fernández Paz / polas moitas veces que nos descarreiramos xuntos» e «Para Adriana Vence Nogueira, a prendendo a descarreirarse».
Son 33 poemas estruturados en tres partes simétricas de 11 textos: «ovella negra», «valeime, pugas dos toxos» e «apañando a primavera». Os versos seguen a liña poética e narrativa que xa é un fío común en boa parte da obra de Marilar, a deconstrución e reelaboración de mitos, clásicos ou populares. E do punto de vista formal tocan moitos paos, versos sinxelos, con moita musicalidade e con preocupación polo ritmo (de feito o libro inclúe o poema «corazón de sal», que foi musicado no disco Consentimento de Leilía), xunto a outros de versos moito máis elaborados e complexos.
Velaquí, como mostraxe, un poema de cada unha das partes: «ovella descarreirada» da primeira, «os topónimos arrepóñense» da segunda e da terceira «brúa a vaca».
ovella descarreirada
eu son a ovella negra
e descarreirada
a sardiña que medrou de máis
e trinca a cola dos tiburóns
a que se empeña en tarefas inútiles
colle auga en cestos
e fai rabos ás culleres
a que corrica en sentido contrario ao rabaño
a que renega das tradicións
e desafina no coro
a que esquiva o sol que máis quenta
fai oídos xordos cando cacarexa a pita
ou o río roxe
e deixa rabiños sen esfolar
a ovella que non vai á noite para a cortella
a que non é caladiña nin mira baixiño
e ri a destempo
a que lle conta ás nenas que os bicos con lingua
son máis saborosos
e anda a rolos no herbal
sen coidarse da súa reputación
a que non ten vergonza
de ser unha ovella
descarreirada
os topónimos arrepóñense
aquí as Escaselas
campando por Fisterra
refusan ser a curva da Anchoa
outros culpan á concentración parcelaria:
onde foron a Chousura, o Noucho?
cando o noucho non levaba m
tiñamos nome
fomos engulipados polos Milladoiros
non che teño medo, noucho
noucho, non che teño medo
entullaron as Corredoiras
mais seguimos baixo o cachote
nas rodeiras fican escritos
os carros coa valumada
chegan de apañar a primavera
rebentos de toxo, chorimas
fieitas e algunha canción
Dornas estremaba coa Rucheira
antes de achandaren os arrós
o herbal de Dornas chora polas vacas
como os peitos da nai ao quitarlle o fillo
os Seis Ferrados non queren ser oito
rexeitando os anovados
que arrincou ao monte o bisavó
os topónimos arrepóñense
teiman en seguir vivos
malia non estaren gravados
en metal nin pedra
senón inscritos na memoria
cando sopra o Nordés oulean
Tallo do Vao, Cernado, Mallou
Rego Mar, Cantorna, A Croa
A Grixa, Chorente, Monte Rou
As Laxes, Rebelle, Figueiroa
brúa a vaca
en días de temporal
á noitiña
cando os barcos poden perder o rumbo
estrelárense nos cons
aínda se escoita o bruar da Vaca de Fisterra
resoando de cabo a cabo
brúa a vaca
do cabo da Nao a Fisterra, de Fisterra a Touriñán
do Vilán ao Roncudo
do Roncudo a Punta Nariga
de Punta Nariga ás Sisargas
das Sisargas a Santo Adrián
brúa a vaca
máis alto que o bradar do mare
que o zoar do vento
para non perdermos o rumbo
en tempos atroces
brúa a vaca
contra desleixo e cobiza
do Pindo a Baldaio
do Monte Branco a Traba
brúa a vaca
lembrando voces perdidas
o aturuxo da fervenza do Ézaro
que se sentía no val de Toba
antes de encanar a auga
escoita! escoita!
que o bruar da vaca
non sexa en van
(Premer nas imaxes para agrandar o tamaño)
crebas twitter
-
Artigos recentes
- Adeus a Bernardino Graña, profeta do mar
- Presentación de “Cantos de dor e liberdade. Voces galegas por Palestina” o sábado 18 de febreiro, ás 11:30 no Museo do Pobo Galego
- Moita saúde, moita poesía e moita felicidade no 2025
- «Os artigos literarios de Baldomero Cores Trasmonte no diario vespertino La Noche», en Grial 243
- Lectura no Pico Sacro do poema “Apuntamentos para unha «Alba de Groria»” no Roteiro polos espazos vitais e literarios de Castelao na Estrada
Categorías
- Antoloxías
- Arte
- Autografías
- Banda deseñada
- Biografía
- Cinema
- Congresos
- Contos
- Documental
- Efemérides
- Encontros
- Ensaio
- Entrevistas
- Epistolarios
- Estudos literarios
- Exposicións
- Fotografía
- Gravacións
- Historia
- Humor
- Infantil
- Lendas e mitos
- Lingua
- Literatura medieval
- Manifestos
- Manuscritos
- Memoria Literaria
- Música
- Narrativa
- Obituarios
- Poesía
- Política
- Premios
- Presentacións
- Radio
- Recensións
- Roteiros
- Sen categorizar
- Teatro
- Televisión
- Tradicións
- Versións ou traducións
- Xornadas
- Xornalismo
Comentarios recentes
- Moita saúde, moita poesía e moita felicidade no 2024 | crebas.gal en Que a Terra che sexa leve, Pólvera
- “De rosa antiga” | Tirar do fío en Recensión a De rosa antiga. 50 anos de Poesía (1972–2022), de Helena Villar Janeiro, en Grial 237
- Recensión da antoloxía Ara do mar. Poesía a Fisterra, compilada por Alexandre Nerium, en Grial 232 | crebas.gal en Artigo en QPC (XCIII): A potencia simbólica do topónimo Fisterra
- Florencio Delgado en 12 ligazóns e 2 vídeos | A profa en Unha lectura de Galicia infinda, de Florencio Delgado Gurriarán
- «A Pontragha», un poema para o libro Chegadas, Saídas. O antigo camiño de ferro Santiago de Compostela – A Coruña, de Manuel Pazos Gómez | crebas.gal en «A Pontragha», un poema inédito na GaZeta (Revista de Agrupacións Poéticas de Base)
Histórico
- Xaneiro 2025 (2)
- Decembro 2024 (1)
- Novembro 2024 (1)
- Outubro 2024 (1)
- Setembro 2024 (1)
- Agosto 2024 (1)
- Xullo 2024 (3)
- Xuño 2024 (1)
- Maio 2024 (3)
- Marzo 2024 (1)
- Febreiro 2024 (1)
- Xaneiro 2024 (1)
- Decembro 2023 (2)
- Novembro 2023 (1)
- Outubro 2023 (3)
- Setembro 2023 (1)
- Agosto 2023 (3)
- Xullo 2023 (3)
- Xuño 2023 (1)
- Maio 2023 (1)
- Abril 2023 (1)
- Marzo 2023 (3)
- Xaneiro 2023 (2)
- Decembro 2022 (2)
- Novembro 2022 (1)
- Outubro 2022 (3)
- Setembro 2022 (2)
- Agosto 2022 (1)
- Xullo 2022 (4)
- Xuño 2022 (2)
- Maio 2022 (10)
- Abril 2022 (2)
- Marzo 2022 (1)
- Febreiro 2022 (4)
- Xaneiro 2022 (6)
- Decembro 2021 (2)
- Outubro 2021 (1)
- Setembro 2021 (3)
- Agosto 2021 (1)
- Xullo 2021 (4)
- Maio 2021 (2)
- Abril 2021 (1)
- Marzo 2021 (1)
- Febreiro 2021 (3)
- Xaneiro 2021 (6)
- Decembro 2020 (9)
- Novembro 2020 (8)
- Outubro 2020 (2)
- Setembro 2020 (3)
- Agosto 2020 (2)
- Xullo 2020 (3)
- Xuño 2020 (1)
- Maio 2020 (6)
- Abril 2020 (6)
- Marzo 2020 (5)
- Febreiro 2020 (1)
- Xaneiro 2020 (5)
- Decembro 2019 (3)
- Novembro 2019 (2)
- Outubro 2019 (6)
- Setembro 2019 (5)
- Agosto 2019 (3)
- Xullo 2019 (4)
- Xuño 2019 (2)
- Maio 2019 (6)
- Abril 2019 (5)
- Marzo 2019 (4)
- Febreiro 2019 (2)
- Xaneiro 2019 (6)
- Decembro 2018 (3)
- Novembro 2018 (3)
- Outubro 2018 (6)
- Setembro 2018 (6)
- Agosto 2018 (6)
- Xullo 2018 (8)
- Xuño 2018 (10)
- Maio 2018 (9)
- Abril 2018 (2)
- Marzo 2018 (11)
- Febreiro 2018 (5)
- Xaneiro 2018 (8)
- Decembro 2017 (4)
- Novembro 2017 (2)
- Outubro 2017 (7)
- Setembro 2017 (7)
- Agosto 2017 (13)
- Xullo 2017 (7)
- Xuño 2017 (6)
- Maio 2017 (6)
- Abril 2017 (6)
- Marzo 2017 (8)
- Febreiro 2017 (11)
- Xaneiro 2017 (5)
- Decembro 2016 (8)
- Novembro 2016 (7)
- Outubro 2016 (10)
- Setembro 2016 (12)
- Agosto 2016 (13)
- Xullo 2016 (7)
- Xuño 2016 (12)
- Maio 2016 (18)
- Abril 2016 (18)
- Marzo 2016 (9)
- Febreiro 2016 (15)
- Xaneiro 2016 (16)
- Decembro 2015 (11)
- Novembro 2015 (21)
- Outubro 2015 (7)
- Setembro 2015 (7)
- Agosto 2015 (2)
- Xullo 2015 (13)
- Xuño 2015 (5)
- Maio 2015 (13)
- Abril 2015 (17)
- Marzo 2015 (17)
- Febreiro 2015 (17)
- Xaneiro 2015 (8)
- Decembro 2014 (16)
- Novembro 2014 (4)
- Agosto 2014 (4)
- Xullo 2014 (3)
- Xuño 2014 (2)
- Maio 2014 (4)
- Abril 2014 (8)
- Marzo 2014 (8)
- Febreiro 2014 (20)
- Xaneiro 2014 (9)
- Decembro 2013 (18)
- Novembro 2013 (7)
- Outubro 2013 (15)
- Setembro 2013 (29)
- Agosto 2013 (13)
- Xullo 2013 (20)
- Xuño 2013 (9)
- Maio 2013 (19)
- Abril 2013 (25)
- Marzo 2013 (20)
- Febreiro 2013 (23)
- Xaneiro 2013 (22)
- Decembro 2012 (20)
- Novembro 2012 (12)
- Outubro 2012 (12)
- Setembro 2012 (16)
- Agosto 2012 (25)
- Xullo 2012 (26)
- Xuño 2012 (19)
- Maio 2012 (41)
- Abril 2012 (35)
- Marzo 2012 (38)
- Febreiro 2012 (34)
- Xaneiro 2012 (40)
- Decembro 2011 (39)
- Novembro 2011 (47)
- Outubro 2011 (43)
- Setembro 2011 (43)
- Agosto 2011 (34)
- Xullo 2011 (31)
- Xuño 2011 (3)
Meta
Moitas grazas, Miro! Sempre que se guinda un libro ao vento agradécese que outro poeta sopre nel para axudalo a voar