(Baldomero Cores Trasmonte á beira da Fundación López Abente, en Muxía. Fotografía ©Xesús Búa. Premer na imaxe para agrandar o tamaño)
Unha versión reducida deste texto publicouse no xornal La Voz de Galicia, edición de Carballo, en papel e no dixital o 10 de xaneiro de 2015, co título «Que a terra che sexa leve, vello amigo».
Éme difícil rescatar da memoria o momento exacto no que coñecín persoalmente a Baldomero Cores Trasmonte (Cee, 14 de outubro de 1929 – Compostela, 24 de decembro de 2014) mais desde logo tivo que ver co feito de ser tamén natural de Cee, do que fora nomeado Cronista Oficial e coordinara a Historia de Cee, vila onde adoitaba botar algúns días do verán, nomeadamente nas datas próximas á festividade da patroa, a Virxe da Xunqueira, e moitas veces cadramos nalgún dos actos da Semana Cultural que durante anos precedía aos días de xoldra.
Tempo despois, agás neste últimos anos que xa non saía da súa casa familiar, podia atoparme con Baldomero Cores nalgún dos seus paseos pola cidade vella compostelá e cando se producía o encontro, aínda que un tivese moita présa, había que deterse un bo anaco porque de natural era un infatigable conversador. Tamén coincidimos moito na libraría Couceiro e moito máis aínda na Hemeroteca da BibLioteca Xeral da USC, onde procuraba información para os seus artigos e eu desenvolvía o meu labor de investigador, primeiro para a Tese de Licenciatura e logo para a Tese de Doutoramento, e sempre tivo a ben agasallarme coa xenerosidade do seu coñecemento, pois aínda que a Galipedia o presenta como avogado, xornalista, sociólogo e escritor galego, tiña o compendio do saber propio dos homes da súa xeración, unha sabedoría enciclopédica, moita erudición e sen tanta partilla especializada como temos na actualidade, como tamén testemuña unha das últimas entrevistas a Baldomero Cores, realizada por Iván García Riobó no dixital da USC.
A súa desinteresada e xenerosa colaboración cos meus labores de investigación principiou cando publiquei a Antoloxía Poética de Gonzalo López Abente (Espiral Maior, 1995). Un día que nos atopamos faloume do seu coñecemento persoal do poeta muxián e de como publicara un artigo sobre a súa obra en La Noche. Confeseille que non coñecía o seu texto e prometeume rebuscar entre a súa documentación persoal para o localizar. Así foi, o seu ofrecemento non caeu no saco roto do esquecemento e algún tempo despois recibín unha carta coa fotocopia do artigo “La poesía y el mar” (29.09.1963), que incorporei a posteriores traballos.
En 1997 cando estaba a traballar como bolseiro de investigación (xa rematada a carreira de Filoloxía Galego-Portuguesa) no proxecto do Dicionario da Literatura Galega, que publicou Galaxia, coa coordinación da crítica e profesora Dolores Vilavedra. Naquela altura traballaba nas fichas do volume II. Publicacións periódicas (1997) e, a través do antropólogo muxián Manuel Vilar, co que tiña moito amizade, fíxome chegar copia dos exemplares que publicou a revista Nemancos en 1953, que promoveu e dirixiu. Velaquí a ficha que elaborei sobre esta publicación:
NEMANCOS
“Hacia el Finisterre” era o subtítulo desta publicación que toma a súa cabeceira do arciprestado de Nemancos que, naquela altura, abranguía os concellos de Fisterra, Cee, Corcubión, Camariñas, Muxía e parte de Vimianzo, xa que pouco tempo despois a Igrexa faría unha división eclesiástica deste amplo territorio en dous, Nemancos e Duio. Aínda que a revista representaba os intereses da devandita comarca, o certo é que tiña a administración en Santiago e era impresa en Betanzos. Estaba dirixida por Baldomero Cores Trasmonte nos seus anos de universitario. De feito, o enderezo da publicación correspondía co seu piso de estudante. Unicamente saíron tres números, aínda de que hai constancia de que estaba preparado o cuarto que nunca viu a luz. Os dous primeiros apareceron no ano 1953 e o terceiro e último en 1954. A revista desapareceu por mor das obrigas militares do seu director, desprazado a Ferrol para facer o servicio militar. Oscilaba entre as vintecatro e as vinteoito páxinas, con unha ou dúas para a publicidade. Nelas tiña unha serie de seccións de artigos de defensa local, rumor popular, páxina social, páxinas deportivas ou bibliografía da comarca, sempre co obxectivo de atender os intereses comarcais, para o que dispuña de correspondentes nas principais vilas e tamén en Bos Aires, que recollían as novas das sociedades de emigrantes da zona na capital arxentina. Estaba redactada maioritariamente en castelán, aínda que o galego tamén tiña unha certa presenza, nomeadamente nas páxinas poéticas. No tocante ás colaboracións literarias, mantiña unha sección fixa chamada “Página poética” na que se publican catro poemas en galego de Gonzalo López Abente, un texto de Xosé Fernández Ferreiro e dous de Consuelo Domínguez Rodríguez, que é cualificada como “nuestra rosaliana poetisa sexagenaria”, definición na que hai moito de esaxero. A prosa galega está representada por artigos de diferente temática, con traballo do propio López Abente, Salvador Lorenzana (pseudónimo de Fernández del riego), Ben-Cho-Shey, Otero Pedrayo e Ramón Costa Suárez, ademais doutros textos en castelán de Aquilino Iglesia Alvariño, Francisco Mayán Fernández e o propio director da revista. Deles, unicamente o artigo de Abente trata un tema literario, pois reproduce fragmentos do seu discurso de ingreso na RAG intitulado “A terra e a poesía de Pondal”. Finalmente, na sección reivindicativa “Rumor popular” reclámase, entre outras cousas, que se organicen uns xogos florais na comarca e que se lle faga unha homenaxe ós grandes poetas da zona, Labarte Pose e López Abente.
BIBLIOGRAFÍA
Vid. CC, GEG
Barreiro, X. R., “La revista de Cee”, La Voz de Galicia, 21-X-1995.
Na miña Tese de Licenciatura, A poesía galega de Xervasio Paz Lestón. Edición e estudo (Edicións do Castro en 1998 , sinalo que este poeta muxián publicou na revista Alborada da ABC do Partido de Corcubión (Bos Aires) co pseudónimo de Nerio varias recensións literarias, entre elas as que se ocupan dos tres números da revista Nemancos, que dirixía Baldomero Cores.
No mesmo Dicionario da Literatura Galega, volume II. Publicacións periódicas (Galaxia, 1997) recóllese a participación do noso Baldomero Cores Trasmonte en Bendado (co artigo “O Día das Letras é o símbolo fundamental de Galicia”, O Correo Galego, El Correo Gallego, El Eco de las Mariñas, Escritos, Fin de Semana, Galicia Viva, El Ideal Gallego, Luzes de Galiza, Outeiro, Pontevedra e Seiva, nunha relación pouco exhaustiva do seu incansable labor divulgador.
De feito, non se cita o seu magnífico artigo “La poesía y el mar”, que viu a luz en La Noche, Santiago de Compostela (29.09.1963) e que figura na bibliografía da miña Tese de Doutoramento defendida en 2008, A poesía galega de Antón Zapata García. Edición e Estudo, que é de acceso libre na rede en varios lugares, como no repositorio poesiagalega.org. Nun parágrafo cita os autores que refliten nos seus versos a Costa da Morte:
«La Costa de la Muerte, que tiene poca novelística, posee, en cambio, una gran aportación poética. Pondal nos da una versión muy sugerente del mar en la parte septentrional de la Costa de la Muerte. Antón García Zapata [sic], un poco más abajo, también insiste en lo mismo, pero con un sentido marinero más amplio, por lo que convendría reconocer con mucho cuidado la presencia de este magnífico y sutil poeta. Y ya en pleno corazón de la Costa de la Muerte, entre Vilán y Finisterre, está López Abente, el mejor cantor del mar gallego».
Sit tibi terra levis, Que a Terra che sexa leve, vello amigo Baldomero Cores Trasmonte, desde o agradecemento e a memoria.
crebas twitter
-
Artigos recentes
- Entender para vivir, un libro e un recital para lembrar a escritora coruñesa Luísa Villalta
- «Viaxe ao Norte de Alemaña e cidades da Hansa». As crónicas do xornalista e viaxeiro Xosé Ameixeiras
- «Reivindicación dun legado poético da Costa da Morte», artigo en Grial 242
- Lanzamento da edición facsimilar de Estebo, de Xosé Lesta Meis, co estudo introdutorio “Unha voz crítica da emigración galega a Cuba” da miña autoría (Obra de libre descarga)
- «Gaza on fire / Xenocidio televisado», poema na antoloxía de solidariedade Cantos de dor e liberdade
Categorías
- Antoloxías
- Arte
- Autografías
- Banda deseñada
- Biografía
- Cinema
- Congresos
- Contos
- Documental
- Efemérides
- Encontros
- Ensaio
- Entrevistas
- Epistolarios
- Estudos literarios
- Exposicións
- Fotografía
- Gravacións
- Historia
- Humor
- Infantil
- Lendas e mitos
- Lingua
- Literatura medieval
- Manifestos
- Manuscritos
- Memoria Literaria
- Música
- Narrativa
- Obituarios
- Poesía
- Política
- Premios
- Presentacións
- Radio
- Recensións
- Roteiros
- Sen categorizar
- Teatro
- Televisión
- Tradicións
- Versións ou traducións
- Xornadas
- Xornalismo
Comentarios recentes
- Moita saúde, moita poesía e moita felicidade no 2024 | crebas.gal en Que a Terra che sexa leve, Pólvera
- “De rosa antiga” | Tirar do fío en Recensión a De rosa antiga. 50 anos de Poesía (1972–2022), de Helena Villar Janeiro, en Grial 237
- Recensión da antoloxía Ara do mar. Poesía a Fisterra, compilada por Alexandre Nerium, en Grial 232 | crebas.gal en Artigo en QPC (XCIII): A potencia simbólica do topónimo Fisterra
- Florencio Delgado en 12 ligazóns e 2 vídeos | A profa en Unha lectura de Galicia infinda, de Florencio Delgado Gurriarán
- «A Pontragha», un poema para o libro Chegadas, Saídas. O antigo camiño de ferro Santiago de Compostela – A Coruña, de Manuel Pazos Gómez | crebas.gal en «A Pontragha», un poema inédito na GaZeta (Revista de Agrupacións Poéticas de Base)
Histórico
- Setembro 2024 (1)
- Agosto 2024 (1)
- Xullo 2024 (3)
- Xuño 2024 (1)
- Maio 2024 (3)
- Marzo 2024 (1)
- Febreiro 2024 (1)
- Xaneiro 2024 (1)
- Decembro 2023 (2)
- Novembro 2023 (1)
- Outubro 2023 (3)
- Setembro 2023 (1)
- Agosto 2023 (3)
- Xullo 2023 (3)
- Xuño 2023 (1)
- Maio 2023 (1)
- Abril 2023 (1)
- Marzo 2023 (3)
- Xaneiro 2023 (2)
- Decembro 2022 (2)
- Novembro 2022 (1)
- Outubro 2022 (3)
- Setembro 2022 (2)
- Agosto 2022 (1)
- Xullo 2022 (4)
- Xuño 2022 (2)
- Maio 2022 (10)
- Abril 2022 (2)
- Marzo 2022 (1)
- Febreiro 2022 (4)
- Xaneiro 2022 (6)
- Decembro 2021 (2)
- Outubro 2021 (1)
- Setembro 2021 (3)
- Agosto 2021 (1)
- Xullo 2021 (4)
- Maio 2021 (2)
- Abril 2021 (1)
- Marzo 2021 (1)
- Febreiro 2021 (3)
- Xaneiro 2021 (6)
- Decembro 2020 (9)
- Novembro 2020 (8)
- Outubro 2020 (2)
- Setembro 2020 (3)
- Agosto 2020 (2)
- Xullo 2020 (3)
- Xuño 2020 (1)
- Maio 2020 (6)
- Abril 2020 (6)
- Marzo 2020 (5)
- Febreiro 2020 (1)
- Xaneiro 2020 (5)
- Decembro 2019 (3)
- Novembro 2019 (2)
- Outubro 2019 (6)
- Setembro 2019 (5)
- Agosto 2019 (3)
- Xullo 2019 (4)
- Xuño 2019 (2)
- Maio 2019 (6)
- Abril 2019 (5)
- Marzo 2019 (4)
- Febreiro 2019 (2)
- Xaneiro 2019 (6)
- Decembro 2018 (3)
- Novembro 2018 (3)
- Outubro 2018 (6)
- Setembro 2018 (6)
- Agosto 2018 (6)
- Xullo 2018 (8)
- Xuño 2018 (10)
- Maio 2018 (9)
- Abril 2018 (2)
- Marzo 2018 (11)
- Febreiro 2018 (5)
- Xaneiro 2018 (8)
- Decembro 2017 (4)
- Novembro 2017 (2)
- Outubro 2017 (7)
- Setembro 2017 (7)
- Agosto 2017 (13)
- Xullo 2017 (7)
- Xuño 2017 (6)
- Maio 2017 (6)
- Abril 2017 (6)
- Marzo 2017 (8)
- Febreiro 2017 (11)
- Xaneiro 2017 (5)
- Decembro 2016 (8)
- Novembro 2016 (7)
- Outubro 2016 (10)
- Setembro 2016 (12)
- Agosto 2016 (13)
- Xullo 2016 (7)
- Xuño 2016 (12)
- Maio 2016 (18)
- Abril 2016 (18)
- Marzo 2016 (9)
- Febreiro 2016 (15)
- Xaneiro 2016 (16)
- Decembro 2015 (11)
- Novembro 2015 (21)
- Outubro 2015 (7)
- Setembro 2015 (7)
- Agosto 2015 (2)
- Xullo 2015 (13)
- Xuño 2015 (5)
- Maio 2015 (13)
- Abril 2015 (17)
- Marzo 2015 (17)
- Febreiro 2015 (17)
- Xaneiro 2015 (8)
- Decembro 2014 (16)
- Novembro 2014 (4)
- Agosto 2014 (4)
- Xullo 2014 (3)
- Xuño 2014 (2)
- Maio 2014 (4)
- Abril 2014 (8)
- Marzo 2014 (8)
- Febreiro 2014 (20)
- Xaneiro 2014 (9)
- Decembro 2013 (18)
- Novembro 2013 (7)
- Outubro 2013 (15)
- Setembro 2013 (29)
- Agosto 2013 (13)
- Xullo 2013 (20)
- Xuño 2013 (9)
- Maio 2013 (19)
- Abril 2013 (25)
- Marzo 2013 (20)
- Febreiro 2013 (23)
- Xaneiro 2013 (22)
- Decembro 2012 (20)
- Novembro 2012 (12)
- Outubro 2012 (12)
- Setembro 2012 (16)
- Agosto 2012 (25)
- Xullo 2012 (26)
- Xuño 2012 (19)
- Maio 2012 (41)
- Abril 2012 (35)
- Marzo 2012 (38)
- Febreiro 2012 (34)
- Xaneiro 2012 (40)
- Decembro 2011 (39)
- Novembro 2011 (47)
- Outubro 2011 (43)
- Setembro 2011 (43)
- Agosto 2011 (34)
- Xullo 2011 (31)
- Xuño 2011 (3)
Meta
Pingback: Piden que o Colexio público de Cee leve o nome do finado Baldomero Cores