Creación sobre o poema «Que ten o mozo?» de Rosalía de Castro (Cantares Gallegos, 27), dentro do proxecto «De Cantares Hoxe»

(Imaxe tirada do facebook do Diario Cultural)
O Diario Cultural da Radio Galega, que dirixe a poeta Ana Romaní, emitiu o pasado venres o texto da miña autoría que parafrasea o poema «Que ten o mozo?» de Rosalía de Castro (Cantares Gallegos, 27), dentro do proxecto «De Cantares Hoxe».
Pódese escoitar nas seguintes ligazóns:
http://www.crtvg.es/rg/destacados/diario-cultural-diario-cultural-do-dia-24-05-2013-592826
http://www.crtvg.es/rg/destacados/etiqueta/cantares-gallegos
Tamén esta aqui:
https://www.facebook.com/diariocultural
E aqui o programa enteiro:
http://www.crtvg.es/rg/a-carta/diario-cultural-diario-cultural-do-dia-24-05-2013-592822
Deseguida ofrezo o texto do poema de Rosalía de Castro e a miña paráfrase poética, alén dun fragmento que recibín para explicar o proxecto.
«Que ten o mozo?»
 I
¿Que ten o mozo?
¡Ai!, ¿que terá?
Ponme agora unha cara de inverno,
despois na fiada, ¡sonrisas de tal!
Quer que baile con el no muíño,
i aló pola vila nin fala quisais.
¿Que ten o mozo?
Pois… ¿que terá?
Unhas veces, canciño de cego,
por onde eu andare seguíndome vai;
nin hai sitio donde eu non atope
un Bras con cirolas i os zocos na man
¡Ai, que mociño!
¡Ai, que rapaz!
Noutro instante, ¡mirá que fachenda!:
atruxos que asombran ó mesmo lugar.
¡¡¡Brr!!!, que parece que pasa soberbo,
mandando nos homes su real maxestá.
Mociño, ¿es tolo?
¡Ai!, ¿si o serás?
Eu non podo entender, meu amore,
que airiños te levan, que airiños te trán,
nin tampouco cal xeito te cadra,
tratándose, mozo, do teu namorar.
¡Ai! ¡Dios me libre
de ti, bon Bras!
Que no meu entender te acomparo
ó mesiño de marzo marzal:
pola mañán, cariña de rosas,
pola tarde, cara de can.
¡Mala xuntanza
facemos! ¡¡Ai!!
II
¿Que di a meiguiña,
que di a traidora?
Corazón que enloitado te crubes
cos negros desprezos que a falsa che dona,
¿por que vives sofrindo por ela?
¿por que, namorado, de pena saloucas?
Si ela é bonita,
ela é traidora.
Di, con mengua de min, que non sabe
que airiños me viran, veleta mal posta…
Que cho digan, rapaza, os teus ollos,
que agora me chaman, dempois me desbotan.
Que anque es bonita,
eres traidora.
Si unhas veces amante che falo,
e si outras renego de ti…, ¡pecadora!
¿cales auguas repousan serenas,
si o vento que as manda rebole antre as ondas?
E ti ben sabes
que es revoltosa.
Son canciño de cego en quererte…:
tal bulra merece quen ama sin conta,
pois cos zocos na man ou sin eles,
ás portas do inferno seguíndote fora.
Tal estou tolo,
tal es graciosa.
¡Que de marzo marzal teño a cara…!
Quisais que así sea, mais ti, miña xoia,
tamén es cal raiola de marzo,
que agora descrube, que agora se entolda.
Iguales semos,
nena fermosa
PARÁFRASE DO POEMA QUE TEN O MOZO?
(Rosalía de Castro: Cantares Gallegos, 27)
Marzo, marzal:
pola mañán, cariña de rosas,
pola tarde, cara de can.
FALA ELA (desde o seu desasosego):
O teu rostro de inverno ora empardece,
ora de primavera xa alborece,
abala entre a fachenda e o amor cego.
Dáme a mesma dozura que che entrego,
non haberá ningún tece e destece
da que cose entre bágoas e entristece.
Ben se entende a nacenza do meu prego.
E FALA EL (desde a súa incomprensión):
Todo en ti ten beleza e fermosura
e anéganme mareas de amargura.
O teu silencio sábeme a traizón,
devezo a túa voz, morno aloumiño,
onda min a acalmar o remuíño.
Abril do 2013
(PROXECTO)
O Diario Cultural, o informativo cultural da Radio Galega, súmase á conmemoración do 150 aniversario da edición de Cantares Gallegos de Rosalía de Castro co proxecto de emisións poéticas “De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no Seculo XXI”.
A proposta enmarcase na xenealoxía do literario e do seu carácter de palimpsesto no que tempos e voces conflúen, escriben e reescriben na consciencia do seu propio eco. Ao tempo “De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no Seculo XXI” gustaría de subliñar a vixencia da voz poética de Rosalía de Castro e a capacidade que a súa obra ten de seguir a xerar diálogos. Ademais pois a historia da literatura é tamén sonora, o proxecto pretende contribuir á conformación dun  arquivo poético sonoro no que o poema, a súa dicción, adquira a relevancia que  grafía adquire no texto escrito.
“De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no Seculo XXI” procura os acentos da obra de Rosalía de Castro na dicción e na escrita contemporánea. Non se trata de trasladar senón de re-crear, de crear cos materiais da poética contemporánea as tensións que emerxen nos textos de Rosalía de Castro. O proxecto concretase  na reescrita dos 36 poemas de Cantares Gallegos. É por iso que nos diriximos ti, para solicitar a túa participación nesta iniciativa. Trataríase de escoller un dos 36 poemas de Cantares Gallegos e nesa mesma substancia do texto escribir o  teu propio poema, procúrase un diálogo poético que nada ten de submisión a un texto dado nin de tradución dun noutro senón de exercicio de libre creación a partir dun poema de Rosalía de Castro.
Trala gravación do texto lido na túa propia voz, rexistro sonoro para o que se desprazaría un equipo técnico da Radio Galega,  procederíase á emisión das pezas sonoras que constarían  do poema orixinal de Rosalía de Castro e o novo poema da túa autoría. A emisión realizarase  no Diario Cultural da Radio Galega e noutros programas da radio publica de Galicia ao longo deste ano 2013. No mes de maio procederíase á presentación de toda a serie cunha lectura pública dos poemas, acto para o que agradeceriamos a túa participación.
A Radio Galega conforme aos obxectivos que marca a Lei de Creación da CRTVG quere contribuir á divulgación da obra de Rosalía de Castro, sumarse á conmemoración do 150 aniversario da edición de Cantares Gallegos e propiciar ao tempo un diálogo interxeracional entre a obra da escritora e as novas poéticas que conforman o corpus contemporáneo da poesía.
Con estes obxectivos presenta o proxecto “De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no Seculo XXI”. Unha serie de emisións radiofónicas nas que os poemas de Cantares Gallegos en diálogo coas poéticas do século XXI son reescritos por autores e autoras contemporáneos.