(Premer na imaxe para agrandar o tamaño)
A recente publicación dos poemas “O castro” e “A miña terra” en Sinfonía Atlántica. Antología General de la Poesía Gallega (edición bilingüe, selección, estudo e tradución de Carlos Clemetson, Madrid, Editorial Eneida, 2013), que revelou a páxina da Fundación López Abente, serve para lembrarmos que na década dos vinte foron traducidos tres poemas de Gonzalo López Abente: un ao francés, outro ao castelán e outro ao portugués (pois outras colaboracións nas revistas portuguesas aparecen sempre no orixinal en lingua galega). Velaí:
Le charretier, Nós, 1, 30 de outubro de 1920. (Versión ao francés de Philéas Lebesgue, recollida de Les Tablettes. Boletín mensual de Saint Raphaël-Vas, do poema «O carreteiro»). O orixinal publicouse en Alento da Raza.
El abrazo, Caras y Caretas, Bos Aires, 1303, 22 de setembro de 1923. Debaixo do título sinala: (Traducción del gallego por Antonio Zapata García del libro «Alento d’a Raza»).
Como ti queiras, Tríptico, Coímbra, 6, 15 de xaneiro de 1925. O orixinal publicouse en D’Outono. Na versión portuguesa, da que descoñecemos a autoría, hai unha serie de grallas (como o uso do ñ no canto de nh en ‘mansiña’, ou o uso do x no canto de j na forma verbal ‘sexa’) e o autor aparece como Gonzalo Lópes Abente. Tamén se engade: Do livro no prelo «D’Outono».
Da tradución francesa xa falamos nesta anotación e da portuguesa nesta outra, polo que hoxe reproducimos a versión castelá que fixo outro poeta da Costa da Morte, o laxense Antón Zapata García, que vivía na Arxentina desde 1903 e aló morreu en 1953 sen retornar. E deseguida o orixinal en galego tal e como se publicou en Alento da Raza.
EL ABRAZO
Entre los áureos hilos de la madeja ardiente
que vuela estremecida, del alto sol pendiente,
revuélvese ligero el zumbador tesoro
de rápidos insectos, coma una lluvia de oro.
Los pájaros ocultan su bulidor contento
entre el follaje mustio por el quemante aliento
de la jocunda siesta: Germinadora brisa,
formada en el misterio con la sensual sonrisa
del rostro refulgente de Príapo fecundo,
que, cual fuente de vida, va recorriendo el mundo.
Bajo de la ígnea tromba, polícromos lagartos
arrástranse enervados, holgazanes y hartos,
soñando suavemente con lúbricos amores
que arden dentro las clámides de mágicos colores.
Grita un cuervo, afligido por rijosa ardentía
que le aguijea el cuerpo, y allá, en la lejanía,
del seno montañoso, responde la burlona
voz de un eco festivo que mil risas corona.
Salta un sapo, buscando la oscura cueva amiga
donde suena amorosa de una hembra la cantiga.
Dos grandes mariposas, en la luz de sus brillos,
muy juntas, al son bailan de un concerto de grillos.
Extiende la hechicera diosa de nuestro canto,
bajo el umbrío bosque, su esplendoroso manto,
y el asombro se esparce por la extensión profunda
donde la fértil vida, palpitando, fecunda.
Es su áurea cabellera, luz de cielos serenos;
fuentes de amor y vida son los redondos senos,
palomas virginales que arrostran orgullosas
sus picos nacarados cual dos yemas de rosas.
Las columnas de mármol lentamente doblaron
y en el suelo el sagrario de aquel templo posaron.
Y ante él, de rodillas, el místico creyente
devoto le ofreció una oración ferviente,
con murmullos del agua de un arroyo risueño
que escurre en el regazo de un quimérico ensueño.
Meteoros vibrantes y cálidos, huídos
del pecho enamorado, que queman los sentidos;
chispazos escapados de la forja tronante
donde arden los amores del rendido gigante,
son las suaves palabras de esta oración grandiosa
que atormentan la carne de la doliente diosa.
El turbión del deseo el cuerpo de él agita,
cabe del santuario donde el placer palpita,
hasta que, ciego y loco, furente se desata
y, libre, corre y brama como una catarata.
Toca un mirlo en su flauta alegre melodía;
canta un himno la fronda de triunfal alegría,
mientras los brazos tiéndense ambos enamorados
y quedan los dos cuerpos fuertemente abrazados.
O ABRAZO
Antre os brilantes fíos da madeixa dourada
que voa estremecida, do alto sol pendurada,
reméxese lixeiro o fungador tesouro
de rápidos inseutos, coma unha chuvia de ouro.
Agochan os paxaros seu bulidor contento,
nas follas retorcidas pol-o ardoroso alento
da sesta voluptuosa: Xerminadora brisa,
no misterio formada co-a lasciva surrisa
do rostro refulxente de Priápo fecundo,
que, cal fonte de vida, vai recorrendo o mundo.
Baixo a tromba de fogo, polícromos lagartos
arrástranse enervados, preguiceiros e fartos,
soñando quedamente nos lúbricos amores
que arden dentro das túnicas de máxicos colores.
Berra un corvo, afrixido por ardentes desexos
que peteiranlle o corpo, y-alá, lexos, moi lexos,
no séo da montana, responde a vos bulrona
d’un eco bullangueiro que antre risas resona.
Salta no chan un sapo, buscando a coba amiga
onde soa amorosa d’unha femia a cantiga.
E dúas volvoretas, no fulgor dos seus brilos,
xuntiñas, ao son bailan d’un concerto de grilos.
Estende a feiticeira diosa do noso canto,
baixo a sombra do bosque, seu espréndido manto,
y-o asombro recorre toda a estensión seréa
onde a fecunda vida latexando procréa.
É a sua cabeleira fulgor dos craros céos;
fontes de amor e vida son os redondos séos,
inmaculadas pombas que arrostran orgullosas
seus peteiros de nácar cal dous botóns de rosas.
As columnas de mármol paseniño dobraron
e no chan o sagrario de aquel tempro pousaron.
Y-ante d’el, de xionllos, o místico creente
devoto lle ofrecéu unha oración fervente,
con marmulos da linfa d’un regato risoño
que escorre no regazo d’un quimérico ensoño.
Voadores tremantes e sonoros, fuxidos
do peito namorado, que queiman os sentidos;
moxenas escapadas da forxa retombante
onde arden os amores do rendido xigante,
son as quedas parolas d’esta oración grandiosa
que atormentan a carne da esmorecida diosa.
O turbión dos desexos o corpo d’el axita,
preto do santuário onde o pracer palpita,
hastra que, cego e tolo, furente se desata
e, libre, corre e brama coma unha catarata.
Na sua frauta un merlo toca unha melodía,
canta a fronda unha marcha de trunfal alegría,
mentes que os brazos tenden entrambos namorados
e quedan os dous corpos fortemente enlazados.
(Antón Zapata García por volta de 1920)
crebas twitter
-
Artigos recentes
- «Viaxe ao Norte de Alemaña e cidades da Hansa». As crónicas do xornalista e viaxeiro Xosé Ameixeiras
- «Reivindicación dun legado poético da Costa da Morte», artigo en Grial 242
- Lanzamento da edición facsimilar de Estebo, de Xosé Lesta Meis, co estudo introdutorio “Unha voz crítica da emigración galega a Cuba” da miña autoría (Obra de libre descarga)
- «Gaza on fire / Xenocidio televisado», poema na antoloxía de solidariedade Cantos de dor e liberdade
- «Pondal, Martelo e López Abente subiron de novo aos Penedos», a crónica de Xela Cid do roteiro literario polos Penedos de Pasarela e Traba organizado polo Semescom
Categorías
- Antoloxías
- Arte
- Autografías
- Banda deseñada
- Biografía
- Cinema
- Congresos
- Contos
- Documental
- Efemérides
- Encontros
- Ensaio
- Entrevistas
- Epistolarios
- Estudos literarios
- Exposicións
- Fotografía
- Gravacións
- Historia
- Humor
- Infantil
- Lendas e mitos
- Lingua
- Literatura medieval
- Manifestos
- Manuscritos
- Memoria Literaria
- Música
- Narrativa
- Obituarios
- Poesía
- Política
- Premios
- Presentacións
- Radio
- Recensións
- Roteiros
- Sen categorizar
- Teatro
- Televisión
- Tradicións
- Versións ou traducións
- Xornadas
- Xornalismo
Comentarios recentes
- Moita saúde, moita poesía e moita felicidade no 2024 | crebas.gal en Que a Terra che sexa leve, Pólvera
- “De rosa antiga” | Tirar do fío en Recensión a De rosa antiga. 50 anos de Poesía (1972–2022), de Helena Villar Janeiro, en Grial 237
- Recensión da antoloxía Ara do mar. Poesía a Fisterra, compilada por Alexandre Nerium, en Grial 232 | crebas.gal en Artigo en QPC (XCIII): A potencia simbólica do topónimo Fisterra
- Florencio Delgado en 12 ligazóns e 2 vídeos | A profa en Unha lectura de Galicia infinda, de Florencio Delgado Gurriarán
- «A Pontragha», un poema para o libro Chegadas, Saídas. O antigo camiño de ferro Santiago de Compostela – A Coruña, de Manuel Pazos Gómez | crebas.gal en «A Pontragha», un poema inédito na GaZeta (Revista de Agrupacións Poéticas de Base)
Histórico
- Agosto 2024 (1)
- Xullo 2024 (3)
- Xuño 2024 (1)
- Maio 2024 (3)
- Marzo 2024 (1)
- Febreiro 2024 (1)
- Xaneiro 2024 (1)
- Decembro 2023 (2)
- Novembro 2023 (1)
- Outubro 2023 (3)
- Setembro 2023 (1)
- Agosto 2023 (3)
- Xullo 2023 (3)
- Xuño 2023 (1)
- Maio 2023 (1)
- Abril 2023 (1)
- Marzo 2023 (3)
- Xaneiro 2023 (2)
- Decembro 2022 (2)
- Novembro 2022 (1)
- Outubro 2022 (3)
- Setembro 2022 (2)
- Agosto 2022 (1)
- Xullo 2022 (4)
- Xuño 2022 (2)
- Maio 2022 (10)
- Abril 2022 (2)
- Marzo 2022 (1)
- Febreiro 2022 (4)
- Xaneiro 2022 (6)
- Decembro 2021 (2)
- Outubro 2021 (1)
- Setembro 2021 (3)
- Agosto 2021 (1)
- Xullo 2021 (4)
- Maio 2021 (2)
- Abril 2021 (1)
- Marzo 2021 (1)
- Febreiro 2021 (3)
- Xaneiro 2021 (6)
- Decembro 2020 (9)
- Novembro 2020 (8)
- Outubro 2020 (2)
- Setembro 2020 (3)
- Agosto 2020 (2)
- Xullo 2020 (3)
- Xuño 2020 (1)
- Maio 2020 (6)
- Abril 2020 (6)
- Marzo 2020 (5)
- Febreiro 2020 (1)
- Xaneiro 2020 (5)
- Decembro 2019 (3)
- Novembro 2019 (2)
- Outubro 2019 (6)
- Setembro 2019 (5)
- Agosto 2019 (3)
- Xullo 2019 (4)
- Xuño 2019 (2)
- Maio 2019 (6)
- Abril 2019 (5)
- Marzo 2019 (4)
- Febreiro 2019 (2)
- Xaneiro 2019 (6)
- Decembro 2018 (3)
- Novembro 2018 (3)
- Outubro 2018 (6)
- Setembro 2018 (6)
- Agosto 2018 (6)
- Xullo 2018 (8)
- Xuño 2018 (10)
- Maio 2018 (9)
- Abril 2018 (2)
- Marzo 2018 (11)
- Febreiro 2018 (5)
- Xaneiro 2018 (8)
- Decembro 2017 (4)
- Novembro 2017 (2)
- Outubro 2017 (7)
- Setembro 2017 (7)
- Agosto 2017 (13)
- Xullo 2017 (7)
- Xuño 2017 (6)
- Maio 2017 (6)
- Abril 2017 (6)
- Marzo 2017 (8)
- Febreiro 2017 (11)
- Xaneiro 2017 (5)
- Decembro 2016 (8)
- Novembro 2016 (7)
- Outubro 2016 (10)
- Setembro 2016 (12)
- Agosto 2016 (13)
- Xullo 2016 (7)
- Xuño 2016 (12)
- Maio 2016 (18)
- Abril 2016 (18)
- Marzo 2016 (9)
- Febreiro 2016 (15)
- Xaneiro 2016 (16)
- Decembro 2015 (11)
- Novembro 2015 (21)
- Outubro 2015 (7)
- Setembro 2015 (7)
- Agosto 2015 (2)
- Xullo 2015 (13)
- Xuño 2015 (5)
- Maio 2015 (13)
- Abril 2015 (17)
- Marzo 2015 (17)
- Febreiro 2015 (17)
- Xaneiro 2015 (8)
- Decembro 2014 (16)
- Novembro 2014 (4)
- Agosto 2014 (4)
- Xullo 2014 (3)
- Xuño 2014 (2)
- Maio 2014 (4)
- Abril 2014 (8)
- Marzo 2014 (8)
- Febreiro 2014 (20)
- Xaneiro 2014 (9)
- Decembro 2013 (18)
- Novembro 2013 (7)
- Outubro 2013 (15)
- Setembro 2013 (29)
- Agosto 2013 (13)
- Xullo 2013 (20)
- Xuño 2013 (9)
- Maio 2013 (19)
- Abril 2013 (25)
- Marzo 2013 (20)
- Febreiro 2013 (23)
- Xaneiro 2013 (22)
- Decembro 2012 (20)
- Novembro 2012 (12)
- Outubro 2012 (12)
- Setembro 2012 (16)
- Agosto 2012 (25)
- Xullo 2012 (26)
- Xuño 2012 (19)
- Maio 2012 (41)
- Abril 2012 (35)
- Marzo 2012 (38)
- Febreiro 2012 (34)
- Xaneiro 2012 (40)
- Decembro 2011 (39)
- Novembro 2011 (47)
- Outubro 2011 (43)
- Setembro 2011 (43)
- Agosto 2011 (34)
- Xullo 2011 (31)
- Xuño 2011 (3)
Meta