A propósito do libro de poemas As crebas, por X. H. Rivadulla Corcón

(Na foto de Xesús Búa, para La Voz de Galicia, de esquerda a dereita, o escritor Rivadulla Corcón, eu, o alcalde de Muxía no uso da palabra, a concelleira de Cee e deputada provincial Zaira Rodríguez e o poeta Alexandre Nerium. Premer na imaxe para agrandar o tamaño).
Tamén demos conta aquí nesta bitácora da presentación do meu poemario As crebas o pasado 19 de agosto na fermosa praciña do Cabo da Vila, de Muxía, que xa dixemos que estivera moi concorrida malia a fresca da tardiña que se foi convertendo en friaxe nocturna pouco a pouco e coa presenza de amigas e amigos, algún deles magníficos representantes do mundo da cultura na Costa da Morte. Daquela abriu o acto o alcalde do Concello de Muxía e presidente da Fundación Gonzalo López Abente, Félix Porto Serantes e continuou Zaira Rodríguez Pérez, concelleira de Cee, que asistía en nome da Deputación Provincial, un dos patronos da Fundación. Deseguida o escritor muxián e vicepresidente da entidade, Xosé Henrique Rivadulla Corcón realizou unha análise detallada do libro e pechou o poeta fisterrán Alexandre Nerium antes da miña propia lectura de poemas, na que me acompañaron os poetas da Costa da Morte Rosalía Fernández Rial, Modesto Fraga e Xaime Trillo. Pois ben, quedara pendente a promesa de reproducirmos as palabras de Rivadulla Corcón. Velaquí:
A propósito do libro de poemas As crebas,
por X. H. Rivadulla Corcón
Un poeta cando escribe está tamén andando ás crebas, un poeta é sempre un crebeiro.
As crebas son eses obxectos que o mar trae ás costas, e que caeron dos barcos, ou incluso restos de naufraxios. Obxectos útiles, que poden servir para quen os atope. Na maioría dos casos as crebas son madeiras que caen dos mercantes que as transportan. Na nosa costa, sobre todo cara á banda de Fisterra, as crebas foron un importante complemento para a economía da familia mariñeira. E o feito de andar pola costa, nas praias e nos coídos buscando o que trae o mar chámase andar ás crebas, e quen isto fai é un crebeiro.
Miro Villar preséntanos un libro de poemas que titula aludindo a este concepto: AS CREBAS. Construíndo un universo simbólico de máximo interese a partir do que é a creba e o crebeiro. No libro, Miro, utiliza a creba como símbolo do que é a vida: un constante andar ás crebas. Vivimos nunha medida grande do que o mar simbólico da vida nos trae á costa da nosa existencia, practicamente todo o que compón a nosa vida é unha creba, porque nós non imos elixindo con que elementos imos compoñendo a nosa vida, senón que imos construíndo a vida, da mellor maneira que nos é posible, con aquelo que a marea nos vai traendo, con aquelo que a vida nos vai ofrecendo. Este concepto é a idea central que imos a atopar neste libro: unha colección de poemas que falan das experiencias da vida e dos sentimentos que estas producen como se de crebas se tratasen. Presentando un interese máximo, ademais de pola propia calidade poética, polo que supón de utilización dos elementos propios da cultura da nosa costa, a Costa da Morte, para expresarse e mostrar a visión propia sobre a vida. É importante sinalar que a palabra creba é orixinal da Costa da Morte, e que se agora ten unha utilización máis estendida ao todo o territorio galego, isto é a partir da súa difusión dende a nosa comarca.
Dende o punto de vista simbólico as crebas teñen dous xeitos de verse: Pode verse dende a posición do crebeiro que atopa a creba, e por tanto de quen gaña algo, pero tamén pode verse dende a posición de quen posuía aquelo que agora é unha creba pero que foi un obxecto de uso para alguén que perde esa creba, unha posición totalmente oposta a do crebeiro, el gaña o que outro perde. A min a sensación que me produce o libro de Miro Villar é a de estar escrito non dende a posición do crebeiro, do que atopa a creba, senón dende a posición de quen a perde, e isto ao meu entender crea a sensación de estar percibindo a crónica de todo aquelo que se vai perdendo na vida, a crónica da historia vital de quen sendo barco a navegar no mar da vida, vai perdendo na navegación, no vivir, parte da súa valiosa carga, ou incluso a crónica do barco que naufraga e no naufraxio perde sentimentos moi valiosos na súa vida, que logo serán crebas nunha praia perdida, moi lonxe do propio home ou muller que xerou eses sentimento e que xa nunca poderá atopar. (Poema 12.AS PORTAS)
Estamos ante un libro moi amplo en canto ao que expresa, o concepto da creba é o concepto central e dende el o poeta trata diversas cuestións. Trátase, ao meu entender, tamén dun sutil e delicado libro de amor. Aprecio moito o sentimento de amor neste libro, expresado na clave xeral do poemario, no concepto da creba, pero dende a posición de quen perde a creba, insisto, que neste caso significa a perda do amor. E no que Miro nos conta aprecio un amor que se perde entre os dedos, como se se tratase dun amor en estado liquido, un amor que é mar e ao intentar collelo foxe entre os dedos, porque o mar non se pode apreixar coas mans, aínda que sempre nos queda nelas unha certa humidade, pero que tamén acaba por secar sen que o poidamos evitar. (Poema 10. ABRIL)
Outro aspecto a destacar de AS CREBAS de Miro Villar, está nunha serie de poemas de reivindicación da muller. Este aspecto do libro resúltame de especial interese, poemas onde Miro máis alá de reivindicar a condición feminina o que realmente fai é pedirlle á muller que a reivindique. No poema 14 MULLER CEIBA, pídelle á muller que se revele contra a obediencia a que as costumes tratan de obrigar á muller, e o mesmo sucede no poema 15 NON TE CHAMES PENÉLOPE, onde tamén Miro pide á muller que sexa protagonista da súa historia e non consinta, non se conforme, con que se lle asigne tan só un papel secundario, como fai Homero con Penélope na Odisea. E este xeito de abordar a cuestión feminina ou feminista resúltame realmente suxestiva e atractiva, e este feito creo que fará que o libro sexa especialmente celebrado polas lectoras, e loxicamente polos lectores con sensibilidade. E trátase, esta forma de abordar o feminino por Miro, de algo que tamén está enraizado nas nosas manifestacións culturais, porque aquí sabemos do importante papel da muller no mundo do mar, nunca como unha personaxe secundaria senón como unha personaxe central sobre o que recae toda a estrutura da comunidade mariñeira, sendo o piar que a sosten. Na Costa da Morte a muller é a que constrúe internamente a familia.
Estamos pois ante un libro importante para a literatura en lingua galega, e en especial para a literatura que se expresa a partir dos conceptos propios do universo cultural da Costa da Costa da Morte, e isto aquí na propia Costa da Morte ten que ser moi celebrado, porque todo aquelo que veña a enriquecernos a partir da nosa singularidade é un tesouro. Este libro está escrito dende o centro conceptual da cultura da Costa da Morte, e cando sae fóra, ao resto de Galiza, exporta a nosa forma de entender o mundo, e con el cúmprese a intención que expresou o intelectual Luís Seoane para a cultura galega, sendo aquí o mesmo para a cultura concreta da Costa da Morte: Só pretendemos enriquecer o mundo coa nosa singularidade.
E chegados ata aquí compre dicir que esta intención de Seoane, é algo que Miro está a facer dende hai ben de anos, co seu traballo de rescate e divulgación dos poetas da nosa costa, cos traballos que ten publicado de poetas como Paz Lestón ou Antón Zapata, e especialmente de Gonzalo López Abente, sendo Miro Villar unha figura esencial para que a memoria do grande poeta muxían siga viva, e aproveitamos para anunciar que en breve, antes de que finalice o ano, Miro vainos a agasallar coa edición dun poemario inédito de López Abente: Bretemada, que será editado conxuntamente por Editorial Alvarellos e a Fundación Gonzalo López Abente, en edición preparada por Miro Villar, con prologo do Presidente da Real Academia Galega, Méndez Ferrín.
E xa para acabar comentar que entre as notas que fun facendo ao pé dalgúns poemas deste libro, mentres as lia, ao pé do poema 17 O CICLO DA AUGA, anotei:
Que é o máis fermoso que un pode atopar nun libro cando o le? O desexo intimo de ser amigo do poeta.
Grazas Miro polo teu libro, o teu traballo de divulgación dos poetas da Costa da Morte, e a túa amizade. Dígoche que en Muxía tes moito amigos.
En Muxía a 19 de Agosto de 2011