(Proxecto de Miguel Ferro Caaveiro para A Ponte Constante. Fonte: Arquivo Histórico Nacional, de Madrid)
Apráceme reproducir máis unha vez nesta bitácora outro artigo do noso amigo antropólogo Manuel Vilar Álvarez, que continúa a súa serie de colaboracións no diario dixital quepasanacosta baixo o epígrafe «As aberturas».
Coma os anteriores resulta de indubidable interese para as persoas que somos fisterráns de Nación, desta volta co encabezamento «A Ponte Constante» narra a historia desa construción sobre o río Castro que une os concellos de Cee e de Muxía, nun lugar fermoso onde se construíu anos atrás un deses merendeiros de estética ben pouco atractiva, por sermos comedidos nas palabras.
Deseguida reproducimos este novo texto que se pode ler o orixinal nesta ligazón.
A Ponte Constante
O 5 de marzo de 1786 o arquitecto Miguel Ferro Caaveiro asinaba un informe sobre a idoneidade de construír unha ponte na paraxe denominada A Ponte Constante. Entre outras razóns, argumentaba que no sitio había restos dunha cepa, que podía ter pertencido a unha vella ponte, e unhas laxas no medio do río, que valerían para asentar os novos piares, abaratando así os custes da obra. O cal, para asentar as pedras, viría por mar até Cee e, desde esta vila, en carro, “que solo dista una hora de Camino”. Esta hora de camiño entre Cee e A Ponte Constante fálanos de cómo eran os camiños entón, das dificultades de desprazarse, dificultades acentuadas pola deixades da administración e que acentuaba o atraso.
O informe ten que ver cunha serie de peticións, entre elas a de nove veciños das aldeas próximas ao río Castro e residentes, entón, en Madrid. É unha petición que fan chegar ao conde de Floridablanca para que interveña ante o rei. Eran veciños de Agar, Altalamaña, “Cenande”, O Castro, Sorna, Mentiráns, Salgueiros, “Zernado”, e un de “Los Molinos” da freguesía de Salgueiros, lugar que non coñecemos.
Miguel Ferro Caaveiro di que no río Castro non hai ningunha ponte, tan só pasais, e que no inverno era difícil e perigoso atravesalo. A ponte do lugar d´A Pontenova estaba, segundo di o arquitecto, “arruinada”, algo que corenta anos atrás xa denunciara frei Martín Sarmiento cando por alí pasara indo de Moraime cara a Fisterra: “no hay puente, ni nueva ni vieja, sino unos pasales”. Pasaron máis de corenta anos e nada se fixera para solucionar un problema vital para a comunicación da nosa comarca. Noutro parte do documento, estes pasais son chamados “miserables piedras”, e dise que cando enche o río son moi perigosos para o paso, dándose casos no que morreron varias persoas afogadas, aparecendo despois “comidas de los peces casi por boca y manos, que casi no se conocían, sino fuera por haber faltado de sus casas ”.
Coas enchentes o tránsito quedaba parado, e sen as enchentes pasar o río era difícil. Para o informe, o tráfico principal era o da tropa, que ía para os castelos do Soberano ou para os da ría de Fisterra; tamén se resalta o paso dos carros cargados de tabacos e outras mercadorías importantes para a coroa, importantes por estar gravadas con impostos. Pero por aquí, por ser camiño real, tamén pasaban os naturais e xentes de lugares máis remotos, di a petición, para ir a feiras e mercados a comprar e vender gando e se caían ao río este leváballe “sus géneros qe llevan”, a parte de que podían morrer afogados.
Por todos estes inconvenientes e para mellorar a comunicación, persoas “prudenciais” trataron o tema ante os xustizas das xurisdicións de Vimianzo e Corcubión, xurisdicións que o río dividía, para a construción da ponte na paraxe coñecida como Ponte Constante.
As comunicacións eran entón moi malas en todo o estado español, algo que viña de vello e que afectaba directamente ao progreso, e con estes camiños chegaremos ao século XX. O Estado empeza no século XVIII a tratar este problema e a trazar novos camiños reais e mellorar os xa existentes, especialmente para levar a súa administración e presenza a todo o territorio, pois un estado que nos se fai ver diante dos seus cidadáns non existe.
Hoxe son moitos os veciños que cruzan A Ponte Constante para ir ao traballo, a comprar ou simplemente para ir visitar alguén ou realizar calquera outra actividade social. Pero a construción desta ponte foi unha reivindicación e loita doutros veciños para que o río Castro non fose unha barreira que impedise a comunicación e acabara coa vida dos veciños que tan só querían ir á feira a Bermún ou a outro lugar. E o proxecto se lle encarga a Miguel Ferro Caaveiro, quen non era só un arquitecto de prestixio, senón tamén un especialista en pontes, a quen lle encargaban informes sobre outras, como a de Pontedeume ou a das Pontes de García Rodríguez.
crebas twitter
-
Artigos recentes
- Entender para vivir, un libro e un recital para lembrar a escritora coruñesa Luísa Villalta
- «Viaxe ao Norte de Alemaña e cidades da Hansa». As crónicas do xornalista e viaxeiro Xosé Ameixeiras
- «Reivindicación dun legado poético da Costa da Morte», artigo en Grial 242
- Lanzamento da edición facsimilar de Estebo, de Xosé Lesta Meis, co estudo introdutorio “Unha voz crítica da emigración galega a Cuba” da miña autoría (Obra de libre descarga)
- «Gaza on fire / Xenocidio televisado», poema na antoloxía de solidariedade Cantos de dor e liberdade
Categorías
- Antoloxías
- Arte
- Autografías
- Banda deseñada
- Biografía
- Cinema
- Congresos
- Contos
- Documental
- Efemérides
- Encontros
- Ensaio
- Entrevistas
- Epistolarios
- Estudos literarios
- Exposicións
- Fotografía
- Gravacións
- Historia
- Humor
- Infantil
- Lendas e mitos
- Lingua
- Literatura medieval
- Manifestos
- Manuscritos
- Memoria Literaria
- Música
- Narrativa
- Obituarios
- Poesía
- Política
- Premios
- Presentacións
- Radio
- Recensións
- Roteiros
- Sen categorizar
- Teatro
- Televisión
- Tradicións
- Versións ou traducións
- Xornadas
- Xornalismo
Comentarios recentes
- Moita saúde, moita poesía e moita felicidade no 2024 | crebas.gal en Que a Terra che sexa leve, Pólvera
- “De rosa antiga” | Tirar do fío en Recensión a De rosa antiga. 50 anos de Poesía (1972–2022), de Helena Villar Janeiro, en Grial 237
- Recensión da antoloxía Ara do mar. Poesía a Fisterra, compilada por Alexandre Nerium, en Grial 232 | crebas.gal en Artigo en QPC (XCIII): A potencia simbólica do topónimo Fisterra
- Florencio Delgado en 12 ligazóns e 2 vídeos | A profa en Unha lectura de Galicia infinda, de Florencio Delgado Gurriarán
- «A Pontragha», un poema para o libro Chegadas, Saídas. O antigo camiño de ferro Santiago de Compostela – A Coruña, de Manuel Pazos Gómez | crebas.gal en «A Pontragha», un poema inédito na GaZeta (Revista de Agrupacións Poéticas de Base)
Histórico
- Setembro 2024 (1)
- Agosto 2024 (1)
- Xullo 2024 (3)
- Xuño 2024 (1)
- Maio 2024 (3)
- Marzo 2024 (1)
- Febreiro 2024 (1)
- Xaneiro 2024 (1)
- Decembro 2023 (2)
- Novembro 2023 (1)
- Outubro 2023 (3)
- Setembro 2023 (1)
- Agosto 2023 (3)
- Xullo 2023 (3)
- Xuño 2023 (1)
- Maio 2023 (1)
- Abril 2023 (1)
- Marzo 2023 (3)
- Xaneiro 2023 (2)
- Decembro 2022 (2)
- Novembro 2022 (1)
- Outubro 2022 (3)
- Setembro 2022 (2)
- Agosto 2022 (1)
- Xullo 2022 (4)
- Xuño 2022 (2)
- Maio 2022 (10)
- Abril 2022 (2)
- Marzo 2022 (1)
- Febreiro 2022 (4)
- Xaneiro 2022 (6)
- Decembro 2021 (2)
- Outubro 2021 (1)
- Setembro 2021 (3)
- Agosto 2021 (1)
- Xullo 2021 (4)
- Maio 2021 (2)
- Abril 2021 (1)
- Marzo 2021 (1)
- Febreiro 2021 (3)
- Xaneiro 2021 (6)
- Decembro 2020 (9)
- Novembro 2020 (8)
- Outubro 2020 (2)
- Setembro 2020 (3)
- Agosto 2020 (2)
- Xullo 2020 (3)
- Xuño 2020 (1)
- Maio 2020 (6)
- Abril 2020 (6)
- Marzo 2020 (5)
- Febreiro 2020 (1)
- Xaneiro 2020 (5)
- Decembro 2019 (3)
- Novembro 2019 (2)
- Outubro 2019 (6)
- Setembro 2019 (5)
- Agosto 2019 (3)
- Xullo 2019 (4)
- Xuño 2019 (2)
- Maio 2019 (6)
- Abril 2019 (5)
- Marzo 2019 (4)
- Febreiro 2019 (2)
- Xaneiro 2019 (6)
- Decembro 2018 (3)
- Novembro 2018 (3)
- Outubro 2018 (6)
- Setembro 2018 (6)
- Agosto 2018 (6)
- Xullo 2018 (8)
- Xuño 2018 (10)
- Maio 2018 (9)
- Abril 2018 (2)
- Marzo 2018 (11)
- Febreiro 2018 (5)
- Xaneiro 2018 (8)
- Decembro 2017 (4)
- Novembro 2017 (2)
- Outubro 2017 (7)
- Setembro 2017 (7)
- Agosto 2017 (13)
- Xullo 2017 (7)
- Xuño 2017 (6)
- Maio 2017 (6)
- Abril 2017 (6)
- Marzo 2017 (8)
- Febreiro 2017 (11)
- Xaneiro 2017 (5)
- Decembro 2016 (8)
- Novembro 2016 (7)
- Outubro 2016 (10)
- Setembro 2016 (12)
- Agosto 2016 (13)
- Xullo 2016 (7)
- Xuño 2016 (12)
- Maio 2016 (18)
- Abril 2016 (18)
- Marzo 2016 (9)
- Febreiro 2016 (15)
- Xaneiro 2016 (16)
- Decembro 2015 (11)
- Novembro 2015 (21)
- Outubro 2015 (7)
- Setembro 2015 (7)
- Agosto 2015 (2)
- Xullo 2015 (13)
- Xuño 2015 (5)
- Maio 2015 (13)
- Abril 2015 (17)
- Marzo 2015 (17)
- Febreiro 2015 (17)
- Xaneiro 2015 (8)
- Decembro 2014 (16)
- Novembro 2014 (4)
- Agosto 2014 (4)
- Xullo 2014 (3)
- Xuño 2014 (2)
- Maio 2014 (4)
- Abril 2014 (8)
- Marzo 2014 (8)
- Febreiro 2014 (20)
- Xaneiro 2014 (9)
- Decembro 2013 (18)
- Novembro 2013 (7)
- Outubro 2013 (15)
- Setembro 2013 (29)
- Agosto 2013 (13)
- Xullo 2013 (20)
- Xuño 2013 (9)
- Maio 2013 (19)
- Abril 2013 (25)
- Marzo 2013 (20)
- Febreiro 2013 (23)
- Xaneiro 2013 (22)
- Decembro 2012 (20)
- Novembro 2012 (12)
- Outubro 2012 (12)
- Setembro 2012 (16)
- Agosto 2012 (25)
- Xullo 2012 (26)
- Xuño 2012 (19)
- Maio 2012 (41)
- Abril 2012 (35)
- Marzo 2012 (38)
- Febreiro 2012 (34)
- Xaneiro 2012 (40)
- Decembro 2011 (39)
- Novembro 2011 (47)
- Outubro 2011 (43)
- Setembro 2011 (43)
- Agosto 2011 (34)
- Xullo 2011 (31)
- Xuño 2011 (3)
Meta