Poemas (XXVIII): «Mar, mar e mar», de Eugénio de Andrade


(Jorge Ulisses, 1980: – Duplo Retrato – Tinta da China. Reproducido desde a páxina da Fundação Eugénio de Andrade)
A referencia ao poeta Eugénio de Andrade está nunha das efemérides literarias de onte. «O 19 de Janeiro de 1923 nasceu em Povoa de Atalaia (Fundão) Eugénio de Andrade», como se sinala na páxina da súa Fundação. Autor moi citado e lido entre nós, nomeadamente entre a denominada poesía dos oitenta, poetas que mesmo tiveron trato persoal co autor portugués, pois «Viveu no Porto – de que foi cidadão honorário e onde foi criada uma Fundação com o seu nome – até a sua morte a 13 de Junho de 2005». Non é o meu caso, mais através da poesía amatoria dos oitenta principiei a lectura da súa obra. Na casa teño varios dos seus libros de poemas (que foron moitos) e quixen renderlle homenaxe no meu Abecedario da desolación (Espiral Maior, 1997), no que a cita dun fragmento dun texto seu figura como entrada do poema da letra A, que abre o volume, neste caso co A de Andrade.
Velaquí o poema orixinal de Eugénio de Andrade intitulado «Mar, mar e mar»:
Mar, mar e mar

Tu perguntas, e eu não sei,
eu também não sei o que é o mar.
E talvez uma lágrima caída dos meus olhos
ao reler uma carta, quando é de noite.
Os teus dentes, talvez os teus dentes,
miúdos, brancos dentes, sejam o mar,
um mar pequeno e frágil,
afável diáfano,
no entanto sem música.
É evidente que minha mãe me chama
quando uma onde e outra onda e outra
desfaz o seu corpo contra o meu corpo.
Então o mar é carícia,
Luz molhada onde desperta
Meu coração recente.
Às vezes o mar é uma figura branca
Cintilando entre os rochedos .
Não sei se fita a água
ou se procura
um beijo entre conchas transparentes.
Não, o mar não é o nardo nem açucena.
É um adolescente morto
de lábios abertos aos lábios da espuma.
É sangue,
Sangue onde a luz se esconde
para amar outra luz sobre as areias.
Um pedaço de luz insiste,
insiste e sobe lenta arrastando a noite.
Os cabelos de minha mãe desprendem-se,
espalham-se na água,
alisados por uma brisa
que nasce exactamente no meu coração.
O mar volta a ser pequeno e meu,
anémona perfeita, abrindo nos meus dedos.
Eu também não sei o que é o mar.
Aguardo a madrugada, impaciente.
Os pés descalços na areia.
 
E agora o meu texto que incorpora a cita do poema anterior:
A
Tu perguntas, e eu não sei,
eu também não sei o que é o mar.
É talvez uma lágrima caída dos meus olhos
ao reler uma carta, quando é de noite.
Eugénio de ANDRADE
I
unha fisiognomía polo tempo estragada,
gastada no traxecto dos días e das horas
viaxadas polo mesmo percorrido na cidade
bonaerense, un rostro vello o deste tranvía
histórico que achega na tarde o teu recordo.
agardo impacientado que baixen as palabras
e unha despois da outra do tránsito descenden
para me esvarar novas de ti que me conmoven,
que o corpo conmocionan ata a dor máis profunda
na cabeza, na gorxa, tamén no corpo todo.
palabras pasaxeiras, do amor aproximadas
pero descoñecidas aínda neses ollos
que se miran fugaces sen se deter no pouso,
palabras son diluentes, por ninguén e por nada
da erosión protexidas, que non se declaran
patrimonio, ben noso da meirande amizade.
palabras, só palabras, que foxen de repente
na lingua que máis amo, na saliva que arelo
pronunciadas, nos labios que quero debruzadas
e ben pulimentadas na boca que desexo.
as últimas palabras dinme adeus, din o nome
que eu teño, xa esmorecen, e o tranvía de vello
vai despaciosamente cara a outro destino
mentres nunha parada, parolando coa chuvia
hai ollos que se mollan gardando un envelope.

Esta entrada foi publicada en Poesía. Garda a ligazón permanente.