Veño de publicar unha nova colaboración con QuepasanaCosta. Diario dixital da Costa da Morte, que dirixe Ubaldo Cerqueiro, desta volta para publicarmos unha recensión na que se fai unha breve análise sobre «A Costa da Morte en Nova Ardentía. Revista Galega de Cultura Marítima e Fluvial». Velaquí o texto que tamén se pode ler nesta ligazón.
A Costa da Morte en Nova Ardentía. Revista Galega de Cultura Marítima e Fluvial
O pasado venres, 30 de xuño, a bordo do barco «Joaquín Vieta» presentouse Nova Ardentía. Revista Galega de Cultura Marítima e Fluvial, dentro das xornadas da XIII edición do Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia, que organizou en Combarro-Poio entre o 29 de xuño e o 2 de xullo a entidade Culturmar (Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial).
A revista recolle o relevo de Ardentía, que dirixía o chorado amigo Luís Rei (O Grove, 1960 – Pontevedra, 2015), escritor e bibliotecario en Cambados, a quen se homenaxea en senllos artigos do académico Francisco Fernández Rei e de Emilio Xosé Ínsua que abren esta Nova Ardentía. Ambos e dous fan parte do novo Consello de Redacción que completan Manuel García Sendón presidente da Federación e que é de Lira, Xaquín Lores e a portuguesa Ivone Baptista.
Nova Ardentía, coma antes o fixera Ardentía, ten entre os seus obxectivos «publicar traballos dentro do seu ámbito temático que teñan unha contrastada calidade e interese, e tentando que parte de cada número estea relacionado coa actualidade do tempo no que se pública. Normalmente publicase de xeito bianual o ano que se celebra o Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia».
Entre os variados contidos de moito interese que se recollen neste número 9 da Nova Ardentía, pois séguese a numeración da revista dirixida polo finado Luís Rei, non podían faltar varias referencias á cultura mariñeira da Costa da Morte.
De feito, xa no artigo do agora coordinador da revista, o escritor Emilio Xosé Ínsua, intitulado «Luís Rei e a revista Ardentía: Unha experiencia impagábel de divulgación da nosa cultura marítima e fluvial» compendia os contidos dos números anteriores, entre os que a mención da Costa da Morte é constante. Salientamos a reprodución do relato «A mariñeira de Quilmas», de Darío Xohán Cabana, na sección «Letras da Almadraba» do núm. 4; na sección «Entrevista» do núm.1 recóllese un faladoiro con Ramón de Senande (‘Moncho da Maestra’), mariñeiro de Lira-Carnota; tamén nese primeiro número o traballo filolóxico de Francisco Fernández Rei «Andisías e rutías: mar de mar e mar de vento na Arousa e na Costa da Morte»; o artigo memorialístico «A motora dos Canedos (a alma dun barco sempre vive)» do muradán Moncho Bouzas (quen fora membro do Batallón Literario da Costa da Morte) ou as instantáneas fotográficas do muxián Ramón Caamaño, alén de todos os traballos do monográfico número 5 cando o IX Encontro se celebrou en Muros, dos que cómpre salientar «Muros e o seu territorio», de Francisco “Chisco” Fernández Naval.
Por parte, nos contidos propios desta Nova Ardentía, a Costa da Morte aparece referenciada por vez primeira na páxina 21 onde a revista rende homenaxe ao poeta e percebeiro Paco Souto (1962 – 2017) coa publicación do seu magnífico poema «Furtivos», adoito coñecido polo seu primeiro verso «A percebeira é unha illa».
Xavier Brisset Martín no seu traballo «Traíñas, xeitos, traiñeiras e tarrafas. A rendabilidade industrial contra a cultura mariñeira» relata o enfrontamento por mor do uso da arte do cerco con xareta entre os mariñeiros da Costa da Morte e as motoras das Rías Baixas e as tarrafas ártabras, pois os primeiros solicitaron a súa prohibición, que foi desestimada no verán de 1916.
Manuel Lara no artigo «A pesca da balea en Galicia» resume a presenza desta actividade nos nosos portos desde antes de 1272, data das primeiras documentacións, e sinala: «E aínda na Baixa Idade Media tamén aparece algún indicio documental da actividade baleeira en torno ao cabo Tosto (pasado Camelle e Arou, e antes do cabo Vilán), os portos de Caión e Malpica non se documentan ata o 1530, e o de Camelle no 1559». As referencias a Malpica e Caión son continuas e xa na derradeira parte do traballo asoman as imaxes e o relato sobre a actividade en Caneliñas (Cee), a quen o autor do artigo considera a primeira factoría baleeira moderna. Relata aquela primeira época, con oitenta traballadores, o posterior peche de 1927 e a recuperación por Industria Ballenera S. A. (IBSA) en 1946 até o peche definitivo en 1985, grazas a moratoria aprobada en 1982 pola Comisión Baleeira Internacional.
A Costa da Morte tamén está moi presente no artigo de Santiago Llovo Taboada «As salgaduras de Portocubelo», na parroquia de Santa María de Lira, nas que o investigador salienta que «cómpre advertir un particular feito diferencial destas salgaduras de Portocubelo respecto á práctica totalidade das que daquela existían na beiramar galega: das catro, as tres primeiras foron construídas por veciños da parroquia. A derradeira foi a única levantada por un catalán». Unha documentación exhaustiva que se acompaña de imaxes áereas e tamén das actuais ruínas dos edificios daquelas salgaduras.
Finalmente na sección «Sino de proa», que elabora o coordinador da revista Emilio Xosé Insúa e na que se dá conta da publicación de libros relacionados coa cultura mariñeira, hai unha recensión do volume de relatos Moraime, pequena vila con mar (Positivas, 2015), do muxián X. H. Rivadulla Corcón e outra da novela de Xerardo Quintiá O viaxeiro radical (Galaxia, 2015), baseada na biografía de Man de Camelle.
Benvida pois esta Nova Ardentía (que continúa a navegación da Ardentía dirixida por Luís Rei) para as persoas que amamos o mar e todo o seu inmenso patrimonio marítimo e fluvial e tamén para aqueloutras que queiran achegarse ao seu coñecemento en calquera das súas múltiples expresións.
crebas twitter
-
Artigos recentes
- A crónica viaxeira «De Cée a Mugía» de Francisco Mayán Fernández na revista Algo (1933)
- «Do reino dos suevos ó dos bergundios». As crónicas do xornalista e viaxeiro Xosé Ameixeiras
- Xoán Xosé Fernández Abella in memoriam
- Que a Terra che sexa leve, Pólvera
- O nariz de Fiz no «Catálogo de lecturas recomendadas para Educación Primaria» da Editorial Galaxia
Categorías
- Antoloxías
- Arte
- Autografías
- Banda deseñada
- Biografía
- Cinema
- Congresos
- Contos
- Documental
- Efemérides
- Encontros
- Ensaio
- Entrevistas
- Epistolarios
- Estudos literarios
- Exposicións
- Fotografía
- Gravacións
- Historia
- Humor
- Infantil
- Lendas e mitos
- Lingua
- Literatura medieval
- Manifestos
- Manuscritos
- Memoria Literaria
- Música
- Narrativa
- Obituarios
- Poesía
- Política
- Premios
- Presentacións
- Radio
- Recensións
- Roteiros
- Sen categorizar
- Teatro
- Televisión
- Tradicións
- Versións ou traducións
- Xornadas
- Xornalismo
Comentarios recentes
- “De rosa antiga” | Tirar do fío en Recensión a De rosa antiga. 50 anos de Poesía (1972–2022), de Helena Villar Janeiro, en Grial 237
- Recensión da antoloxía Ara do mar. Poesía a Fisterra, compilada por Alexandre Nerium, en Grial 232 | crebas.gal en Artigo en QPC (XCIII): A potencia simbólica do topónimo Fisterra
- Florencio Delgado en 12 ligazóns e 2 vídeos | A profa en Unha lectura de Galicia infinda, de Florencio Delgado Gurriarán
- «A Pontragha», un poema para o libro Chegadas, Saídas. O antigo camiño de ferro Santiago de Compostela – A Coruña, de Manuel Pazos Gómez | crebas.gal en «A Pontragha», un poema inédito na GaZeta (Revista de Agrupacións Poéticas de Base)
- Feliz Idade, de Olga Novo – Club de Lectura do Porriño en Recensión a Feliz Idade, de Olga Novo, en Grial 222
Histórico
- Setembro 2023 (1)
- Agosto 2023 (3)
- Xullo 2023 (3)
- Xuño 2023 (1)
- Maio 2023 (1)
- Abril 2023 (1)
- Marzo 2023 (3)
- Xaneiro 2023 (2)
- Decembro 2022 (2)
- Novembro 2022 (1)
- Outubro 2022 (3)
- Setembro 2022 (2)
- Agosto 2022 (1)
- Xullo 2022 (4)
- Xuño 2022 (2)
- Maio 2022 (10)
- Abril 2022 (2)
- Marzo 2022 (1)
- Febreiro 2022 (4)
- Xaneiro 2022 (6)
- Decembro 2021 (2)
- Outubro 2021 (1)
- Setembro 2021 (3)
- Agosto 2021 (1)
- Xullo 2021 (4)
- Maio 2021 (2)
- Abril 2021 (1)
- Marzo 2021 (1)
- Febreiro 2021 (3)
- Xaneiro 2021 (6)
- Decembro 2020 (9)
- Novembro 2020 (8)
- Outubro 2020 (2)
- Setembro 2020 (3)
- Agosto 2020 (2)
- Xullo 2020 (3)
- Xuño 2020 (1)
- Maio 2020 (6)
- Abril 2020 (6)
- Marzo 2020 (5)
- Febreiro 2020 (1)
- Xaneiro 2020 (5)
- Decembro 2019 (3)
- Novembro 2019 (2)
- Outubro 2019 (6)
- Setembro 2019 (5)
- Agosto 2019 (3)
- Xullo 2019 (4)
- Xuño 2019 (2)
- Maio 2019 (6)
- Abril 2019 (5)
- Marzo 2019 (4)
- Febreiro 2019 (2)
- Xaneiro 2019 (6)
- Decembro 2018 (3)
- Novembro 2018 (3)
- Outubro 2018 (6)
- Setembro 2018 (6)
- Agosto 2018 (6)
- Xullo 2018 (8)
- Xuño 2018 (10)
- Maio 2018 (9)
- Abril 2018 (2)
- Marzo 2018 (11)
- Febreiro 2018 (5)
- Xaneiro 2018 (8)
- Decembro 2017 (4)
- Novembro 2017 (2)
- Outubro 2017 (7)
- Setembro 2017 (7)
- Agosto 2017 (13)
- Xullo 2017 (7)
- Xuño 2017 (6)
- Maio 2017 (6)
- Abril 2017 (6)
- Marzo 2017 (8)
- Febreiro 2017 (11)
- Xaneiro 2017 (5)
- Decembro 2016 (8)
- Novembro 2016 (7)
- Outubro 2016 (10)
- Setembro 2016 (12)
- Agosto 2016 (13)
- Xullo 2016 (7)
- Xuño 2016 (12)
- Maio 2016 (18)
- Abril 2016 (18)
- Marzo 2016 (9)
- Febreiro 2016 (15)
- Xaneiro 2016 (16)
- Decembro 2015 (11)
- Novembro 2015 (21)
- Outubro 2015 (7)
- Setembro 2015 (7)
- Agosto 2015 (2)
- Xullo 2015 (13)
- Xuño 2015 (5)
- Maio 2015 (13)
- Abril 2015 (17)
- Marzo 2015 (17)
- Febreiro 2015 (17)
- Xaneiro 2015 (8)
- Decembro 2014 (16)
- Novembro 2014 (4)
- Agosto 2014 (4)
- Xullo 2014 (3)
- Xuño 2014 (2)
- Maio 2014 (4)
- Abril 2014 (8)
- Marzo 2014 (8)
- Febreiro 2014 (20)
- Xaneiro 2014 (9)
- Decembro 2013 (18)
- Novembro 2013 (7)
- Outubro 2013 (15)
- Setembro 2013 (29)
- Agosto 2013 (13)
- Xullo 2013 (20)
- Xuño 2013 (9)
- Maio 2013 (19)
- Abril 2013 (25)
- Marzo 2013 (20)
- Febreiro 2013 (23)
- Xaneiro 2013 (22)
- Decembro 2012 (20)
- Novembro 2012 (12)
- Outubro 2012 (12)
- Setembro 2012 (16)
- Agosto 2012 (25)
- Xullo 2012 (26)
- Xuño 2012 (19)
- Maio 2012 (41)
- Abril 2012 (35)
- Marzo 2012 (38)
- Febreiro 2012 (34)
- Xaneiro 2012 (40)
- Decembro 2011 (39)
- Novembro 2011 (47)
- Outubro 2011 (43)
- Setembro 2011 (43)
- Agosto 2011 (34)
- Xullo 2011 (31)
- Xuño 2011 (3)
Meta