Artigo en QPC (XLIX): Na escolma de Vicente Araguas (editor literario), La lluvia en el mar. Una antología de poesía gallega contemporánea


Veño de publicar unha nova colaboración en QuepasanaCosta. Diario dixital da Costa da Morte, que dirixe Ubaldo Cerqueiro, que na última semana de agosto saudaba a chegada ás librarías dunha nova obra colectiva, «Na escolma de Vicente Araguas (editor literario), La lluvia en el mar. Una antología de poesía gallega contemporánea». Velaquí o artigo que tamén se pode ler nesta ligazón.

Na escolma de Vicente Araguas (editor literario), La lluvia en el mar. Una antología de poesía gallega contemporánea

O Grupo Editorial Sial Pigmalión, que dirixe o poeta Basilio Rodríguez Cañada, vén de publicar este mes de xullo a escolma La lluvia en el mar. Una antología de poesía gallega contemporánea, baixo a responsabilidade do poeta Vicente Araguas (editor literario). A devandita obra, en edición bilingüe galego / castelán, compila poemas 26 autoras e autores da nosa poesía das últimas décadas.

No seu prólogo, intitulado tamén «La lluvia en el mar (una antología», Vicente Araguas salienta, entre outros varios aspectos, o seguinte:

«Exactamente, «una antología», así, con el artículo indeterminado, tan anglosajón, por otra parte, indicando que esta no es «la antología», pero tampoco «antología», así, sin determinante, «de la poesía gallega de hoy». Mi selección es tan mía que la defendería hasta la última gota del cáliz poético.

En La lluvia en el mar el lector encontrará al lado de nombres muy familiares para quien sigue el devenir literario gallego, otros que raras veces aparecen en los florilegios «ad usum». Pero en mi opinión la poesía gallega, tan amplia, tan vigorosa, no puede —¡no debe!— caer en el sota, caballo y rey consabidos. Por eso mi estrategia como antólogo ha consistido, también, en echar mano de gente que raras veces aparece en las muestras con pretensiones canonizadoras, abundantes como las setas luego de la lluvia, que al caer en el mar prácticamente no resuena sino con esa estética silenciosa que podría tener mucho de ética.

Sesenta años separan a Luz Pozo Garza, la «prima donna» de la poesía gallega, y a Antía Otero, la más joven de nuestros antologados. Cuatro generaciones históricas, pero un concepto de la belleza similar. Un sentimiento radical que empieza a serlo desde la opción idiomática de las dos. Y es que escribir en gallego sigue siendo un paso más allá, con todo lo que ello implica.26 poetas. Una cifra que ofrece un surtido amplio que ilustra y entretiene. Aquí hay acopio sentimental, poética de la experiencia, irracionalismo, culturalismo (con cultura, ojo), línea clara, dolor, ironía, sarcasmo incluso, vuelta de hoja y —también— un cierto sentido del humor que no le sienta mal a ese incierto oficio de vivir que llamamos poesía.»

E deseguida veñen en orde cronolóxica unha pequena mostra de cada poeta, introducida por unha Auto-Poética e xa no remate da colectánea na «Nómina de poetas» incorpora unha brevísima biobibliografía de cada autor ou autora, que son: Luz Pozo Garza (Ribadeo, 1922); Xosé Luís Franco Grande (Tebra, Tomiño, 1936); Manuel Vilanova (Barbantes, 1944); Antonio Domínguez Rey (Burés, Rianxo, 1945); Luz Pichel (Alén, Lalín, 1947); Xosé María Álvarez Cáccamo (Vigo, 1950); Cesáreo Sánchez (Dadín, O Irixo, 1951); Xulio López Valcárcel (Lugo, 1953); Chus Pato (Ourense, 1955); Manuel Pereira Valcárcel (Ouzande, A Estrada, 1955); Alfonso Armada (Vigo, 1958); Manuel Forcadela (Forcadela, Tomiño, 1958); Miguel Anxo Fernán-Vello (Cospeito, 1958); Medos Romero (As Pontes, 1959); Román Raña (Vigo, 1960); Fátima Rodríguez (Pontedeume, 1961); Eva Veiga (Ombre, Pontedeume, 1961); Fran Alonso (Vigo, 1963); Branca Vilela (Fisterra, 1964); Miro Villar (Cee, 1965); Estíbaliz Espinosa (A Coruña, 1974); Rafael Yáñez (Vilalba, 1979); María Lado (Cee, 1979); Dores Tembrás (Bergondiño, 1979); Diana Varela Puñal (Corme, 1981) e, por último, Antía Otero (A Estrada, 1982).

Da miña autoría a escolla recolle nove poemas. De primeiras o soneto que se inicia co verso «Foi nas Illas Lobeiras co mar por testemuña», do libro Ausencias pretéritas (A Coruña: Espiral Maior, 1992) e que foi musicado nesta versión por Nacho Mora; o poema tamén sen título que leva como verso inicial «o mar, ben coñecido, non oculta segredos», do Abecedario da desolación (A Coruña: Espiral Maior, 1997. Premio Tívoli-Europa en 1997-1998); os poemas «A tempestade» e «O mar (I)» do libro As crebas (A Coruña: Espiral Maior, 2011. XIII Premio de Poesía Concello de Carral) e, finalmente, cinco haikus de Breizh (Noia. Toxosoutos, 2012), intitulados «Pont-Aven (1886-1894)»; « Pont-Aven (2007)»; «Max Jacob. Autoportrait, 1938»; «Les amours jaunes» e «Robert Surcouf».

Para completar esta anotación engado este último texto na súa versión orixinal e na tradución castelá, tal e como figura na antoloxía.

A tempestade

Tears are round, the sea is deep:
Roll them overboard and sleep.
«Master and Boatswain», The Sea and the Mirror, A Commentary on Shakespeare’s The Tempest (1994), W. H. AUDEN

Non lle agradezas nunca aos deuses que viñeses até o final da terra porque aquí están as portas do inferno, nesta charca ábrese o labirinto que leva inexorable deica a profundidade, ese abismo da culpa, tómbolo de silencios contra aquel mar de fóra que te recibiu calmo nas mareas diuturnas do acolledor setembro.

Naceu A tempestade de William Shakespeare en lugares coma este, porque aquí son redondas as bágoas e profundo o mar onde se esvaen, cando antes do descanso se tiran pola borda e converten as vagas en vagallóns sonoros.

Aquí habita a tristeza, no cabo da alegría.

Non lle agradezas nunca aos deuses que viñeses.
***
La tempestad

Tears are round, the sea is deep:
Roll them overboard and sleep.
«Master and Boatswain», The Sea and the Mirror, A Commentary on Shakespeare’s The Tempest (1994), W. H. AUDEN

No le agradezcas nunca a los dioses que llegases hasta el final de la tierra porque aquí están las puertas del infierno, en esta charca se abre el laberinto que lleva inexorable hasta la profundidad, ese abismo de la culpa, tómbolo de silencios contra aquel mar de fóra que te recibió calmo en las mareas diuturnas del acogedor setiembre.

Nació La tempestad de William Shakespeare en lugares como este, porque aquí son redondas las lágrimas y profundo al mar donde se diluyen, cuando antes del descanso se tiran por la borda y convierten las olas en oleaje sonoro.

Aquí habita la tristeza, en el cabo de la alegría.

No le agradezcas nunca a los dioses que llegases.

Esta entrada foi publicada en Antoloxías, Poesía, Versións ou traducións. Garda a ligazón permanente.

Deixa unha resposta